20 yaş dişleri, birçok kişinin endişeli düşü. Çene Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Serhat Yalçın, bireyden bireye, ırk, genetik kalıtım ve beslenme formları üzere etkenlerden ötürü farklılık gösterse de, çoğunlukla 18-24 yaş aralığında çıkan bu dişlerin, birtakım şahıslarda geç yaşlara kadar çıkmadığını ya da gömük kaldığını belirterek “Çenedeki bütün dişlerde gömülü kalma mümkünlüğü olduğu halde, ağızda kâfi boşluk kalmaması nedeniyle en çok gömük kalan dişler 20 yaş dişleridir. 20 yaş dişleri ile ilgili sorun yaşayan şahıslardan kimilerinin şikayetleri, antibiyotik tedavisi ile azaltılabilir. Klinik ve radyolojik muayenede sorun teşkil eden dişler, bir çene cerrahı tarafından çekilmelidir” dedi.

Prof. Yalçın, “20’lik dişler kesinlikle çektirilmeli mi. 20 yaş dişleri neden gömük kalır, gömük kalan 20 yaş dişlerinin tedavisi nedir, çekilmez ise nelere yol açabilir? Hangi durumlarda bu dişleri ihmal etmemeli?” üzere mevzularda merak edilenleri anlattı.

ÖĞÜTÜCÜ DİŞLERDEN

Prof. Dr. Serhat Yalçın, “Ağızda en son süren dişler 20 yaş dişleridir. Çenenin sonunda, iki tarafta, ikisi üstte ve ikisi altta olmak üzere toplamda dört 20 yaş dişi vardır. Dişler bulundukları pozisyona ve fonksiyonuna nazaran kategorize edilirler. Keskin olan ön kısımdaki dişler, yiyecekleri parçalamak ile görevliyken, art dişler besinleri öğütme vazifesini üstlenmiştir. İşte 20 yaş dişleri de, bu öğütücü dişlerdendir. ‘Üçüncü büyük azı dişi’ ve ‘akıl dişi’ üzere farklı biçimlerde isimlendirilmişlerdir” dedi. Çoğunlukla 18-24 yaş aralığında çıkan bu dişlerin, kimi bireylerde geç yaşlara kadar çıkmadığını ya da gömük kaldığını anlatan Yalçın “Çenedeki bütün dişlerde gömülü kalma mümkünlüğü olduğu halde, ağızda kâfi boşluk kalmaması nedeniyle en çok gömük kalan dişler 20 yaş dişleridir” diye konuştu.

İNSAN EVLADININ ÇENE YAPISI KÜÇÜLMÜŞ!

Çene Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Serhat Yalçın, “İnsanbilimcilerin gerçekleştirdiği araştırma çalışmaları, vaktin ilerlemesi ile birlikte, beslenme alışkanlıklarının form değiştirmesi ve evrime uğrama üzere etkenler sonucunda, insanların çene kemiğinin yapısında değişim ve küçülme olduğunu söylüyor. Anadolu’da yapılan hafriyatlarda, eski çağlarda hayat sürmüş genç bireylerin iskeletlerinin %80’inde yirmi yaş dişlerinin bulunması da, görüşü doğrular niteliktedir. Çıkmak için ağızda kâfi yer bulamayan ve işlev sağlayamayan 20 yaş dişleri, ekseriyetle gömük ya da yarım çıkmış formda kalır. Bu durum, diş etrafında, kulakta ağrı, ağız hareketlerinde sınırlanma şikayetlerine sebep olur. Bulundukları pozisyon itibariyle, art kısımda kaldıkları için, bu dişler çoklukla iyi temizlenemez ve çürüme, iltihaplanma ve bazen de kistlerin oluşumuna neden olabilir. Bu bölgenin iyi temizlenememesine bağlı olarak 2. büyük azı dişlerinde sıkça çürük oluşumu ve diş eti iltihabı görülebilir. Bu kistler bazen çok büyük boyutlara ulaşabilir. Ayrıyeten dişin sürmemesi nedeni ile dişin etrafında çeşitli tümörlere kaynak oluşturabilirler” dedi.

BU DURUMLARDA KESİNLİKLE ÇEKİLMELİ

Prof. Dr. Yalçın, “20 yaş dişleri ile ilgili sorun yaşayan şahıslardan kimilerinin şikayetleri, antibiyotik tedavisi ile azaltılabilir. Lakin mutlaka geçmez. Klinik ve radyolojik muayenede sorun teşkil eden dişler, bir çene cerrahı tarafından çekilmelidir” diye konuştu. Yalçın, hangi durumda dişlerin çekilmesi gerektiğini ise şöyle özetledi:

• Gömük yahut yarı gömük dişlerin etrafındaki dokularda enfeksiyon oluşması,
• Gömük olmadığı halde, gerekli temizlenmenin yapılmamasından kaynaklı çürüme ve diş eti hastalığının oluşması,
• Sürmeye devam eden 20 yaş dişinin yandaki dişe baskısı sonucu ağrı oluşması,
• Sürmeye devam eden 20 yaş dişlerinin ön dişlerde çapraşıklık oluşturması,
• 20 yaş dişinin etrafında kist ve tümörlerin oluşması,
• Ortodontik tedavi sonrasında nüksün engellenmesi.

GÖMÜK DİŞ ÇEKİMİ KORKUTSA DA…

“20 yaş dişi yahut dişleri gömük olan hastalar, bu dişlerin çekimi ile ilgili çok fazla endişe yaşayabiliyorlar” diyen Yalçın, “Genellikle etraflarından dinledikleri, 20 yaş diş çekimi efsaneleri huzursuz olmalarına sebep olabiliyor. Halbuki bu dişlerin çekim süreci zannedildiği kadar korkutucu bir süreç değil. Bu hususta tecrübeli, uzman bir çene cerrahı için, sorun çıkmadan tamamlanabilecek bir süreç. 20 yaş dişlerinin çekimi, lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Çok endişe ve kaygısı olan hastalarda sedasyon yahut genel anestezi de tercih edilebilir. Yumuşak doku ve akabinde da dişin etrafındaki kemik dokusu kaldırılır. Bazen diş küçük kesimlere ayrılarak, kesimli bir biçimde çıkarılır. Kimi durumlarda ise, dişin etrafındaki kemik kaldırılır ve özel cerrahi aletlerin kullanımıyla çeneden çıkartılır. Çekim sürecinin akabinde, oluşan boşluk ayrıntılıca temizlenir ve yumuşak doku dikişlerle kapatılır. Düzgünleşme sürec

Cumhuriyet