Avrupa Birliği (AB) dışişleri bakanları pazartesi günü düzenlenecek toplantıda, Rusya’ya uygulanan yaptırımların kapsamının genişletilmesini görüşecek.

Muhalif siyasetçi Aleksey Navalni’ye verilen mahpus cezasının temyiz mahkemesi tarafından da onaylanmasının akabinde gündeme gelen yeni yaptırımlar konusunda Welt am Sonntag gazetesine açıklamalarda bulunan Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schellenberg, “Pazartesi günü dışişleri bakanları kurulunda Navalni konusu ile ilgili uygun karşılığı vermeyi tartışacağız” dedi. İnsan hakları ihlallerine karşı şahıslara özel yaptırım uygulamasının bu bağlamda değerlendirilebileceğini belirten Schellenberg, “Ben kendi adıma bu hususta büyük çoğunluğun dayanak olmasını bekliyorum” tabirini kullandı.

Reuters haber ajansı, ismini açıklamak istemeyen bir AB diplomatına dayandırdığı daha evvelki bir haberinde, 25-26 Mart tarihinde yapılacak AB Tepesi’nden evvel Rusya’ya yönelik yeni yaptırım kararları çıkabileceğini duyurmuştu. Birliğin bu kapsamda, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in yakın etrafındaki bireylere ilişkin banka hesaplarını dondurabileceği ve bu isimlere seyahat yasağı getirebileceği belirtiliyor.

Aleksey Navalni, Rusya’da zehirlenmesinin akabinde tedavi gördüğü Almanya’dan geçen ocak ayında ülkesine dönmüş ve burada tutuklandıktan sonra hakkında görülen davada mahpus cezasına çarptırılmıştı. Navalni’nin avukatları tarafından temyize götürülen karar, temyizde altı hafta indirim yapılarak onanmıştı. Buna nazaran Navalni 2 yıl 8 ay cezaevinde kalacak.

BUGÜNE DEK UYGULANAN YAPTIRIMLAR

DW Türkçe’de yer alan habere nazaran, AB çeşitli nedenlerden ötürü Rusya’ya halihazırda çok sayıda yaptırım uygulamasına karşın, bunlar şu ana dek Vladimir Putin’i farklı bir siyaset izlemeye yönlendirmiş değil. Birlik ile Rusya ortasında krize ve akabinde yaptırım kararlarına neden olan mevzu başlıkları ise şunlar:

UKRAYNA KRİZİ

Kırım Yarımadası’nın ilhakı ve Ukrayna’nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların Moskova tarafından desteklenmesi nedeniyle AB, 177 Rusya ve Ukrayna vatandaşı hakkında Birlik sonlarında seyahat yasağı ve banka hesaplarının dondurulmasına karar vermişti. Kelam konusu 177 kişilik küme içinde Putin’in yakınındaki isimler ve kimi danışmanları da bulunuyor. Ayrıyeten 48 şirket ve tertibin da banka hesapları dondurulurken, Kırım iktisadına yönelik yaptırımlar da devreye sokuldu.

Bunların yanında, MH17 sefer sayılı yolcu uçağının Ukrayna üzerinde seyir halide iken düşürülmesinin akabinde AB, 2014 yılının temmuz ayından itibaren geçerli olmak üzere Rusya’ya direkt ekonomik yaptırımlar uygulamaya başlamıştı. Bu yaptırımlar Rus kamu bankalarını, savunma sanayii mallarının ithalat ile ihracatını ve Rus petrol ve doğalgaz sanayisini maksat alıyor. Ayrıyeten bir silah ambargosu da kelam konusu yaptırım paketinin bir kesimi. Bu yaptırımlara cevaben AB ülkelerinden besin ithalatını durduran Putin hükümeti, Ukrayna krizindeki halini bugüne dek değiştirmiş değil.

ZEHİRLEMELER

Eski Rus casus Sergey Skripal’e 2018 yılının mart ayında düzenlenen zehirli atak dünya çapında büyük bir öfkeye neden olmuştu. Skripal’in İngiltere’de kızı Yulia Skripal ile birlikte Noviçok isimli zehirli unsur ile atağa uğramasının akabinde Brüksel, Rus askeri istihbarat servisi GRU’nun dört çalışanına seyahat yasağı getirmiş ve banka hesaplarının dondurulmasına hükmetmişti.

Muhalif siyasetçi Navalni’nin de geçen yıl yaz aylarında yeniden Noviçok kümesinden bir unsur ile zehirlenmesinin akabinde Birlik altı Rus vatandaşını daha yaptırım listesine dahil etmişti. Bu bireyler ortasında, Putin’e çok yakın isimlerden biri olan Rusya Devlet Başkanlığı Yönetimi Lider Yardımcısı Sergey Kiriyenko ve Rusya İç İstihbarat Örgütü FSB’nin Lideri Alexander Bortnikov da yer alıyor. Ayrıyeten kamusal bir araştırma enstitüsü de yaptırım kapsamına alınmış durumda.

SİBER HÜCUMLAR

Avrupa Birliği, geçen yıl temmuz ayında birinci kere siber ataklar sebebiyle Moskova’ya yaptırım uygulama kararı almıştı. Somut olarak, 2018 yılında merkezi Hollanda’nın hükümet merkezi Lahey’de bulunan Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü’ne (OPCW) yapılan siber hücum ile ilgili alınan yaptırım kararı tekrar dört GRU çalışanını kapsıyor.

Ayrıyeten GRU‘nun özel teknolojiler merkezi de, ortalarında Ukrayna elektrik ağına yönelik olmak üzere çok sayıda akın düzenlediği gerekçesiyle yaptırım uygulanan kurumlar ortasında.

Geçen ekim ayında da, 2015 yılında Almanya federal meclisini gaye alan siber akın nedeniyle GRU Lideri İgor Kostyukov ve bir öteki üst seviye istihbarat yöneticisi aleyhine yaptırımlar devreye sokulmuştu. GRU’nun siber akınlardan sorumlu ünitesinde vazifeli bir diğer isim de AB yaptırımlar listesine alındı.

Moskova ise bu adımlara karşılık çok sayıda Alman istihbarat servisi görevlisine, Rusya’ya giriş yasağı koydu.

Cumhuriyet