ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun 7 ülkeyi kapsayan Avrupa ve Ortadoğu çeşidi kapsamında Türkiye’ye gelip yalnızca Fener Rum Patriği ile görüşmesini Cumhuriyet’e pahalandıran Mersin Üniversitesi Memleketler arası Bağlar Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Kaan Kutlu Ataç, “Pompeo’nun ziyareti, ABD’nin müttefiklik alakası kurmak yerine Türkiye’yi boğmaya yönelik izlediği siyasetin devamıdır. Bir görüşme olsa dahi bu tutum, Türk-Amerikan bağlarındaki kırıklığın devamı olarak yansır” dedi. Ataç, “Pompeo’nun bu hali diplomatik nezakete, 68 yıllık NATO müttefikliği kapsamındaki münasebetlere uygun bir hal değil. Ben Pompeo’da, içinde bulunduğu idarenin misyon müddeti sona ererken devletin imkânlarından azamî ölçüde yararlanmak isteyen bir siyasetçi görüyorum” dedi.
Pompeo’nun şimdiden 2024’teki lider adaylığına hazırlık yaptığını belirten Ataç, “2024’te Cumhuriyetçi Parti’den lider adaylığıyla ilgili niyetini hissettirmeye başladı. Pompeo’nun meslek çizgisine baktığınız vakit askeriye, Kongre üyeliği, CIA yöneticiliği, dışişleri bakanlığı, üzere misyonlar aldı; artık ABD kamuoyuna kendisini başkanlığa hazırladığını hissettiriyor. Böylelikle giderayak ABD hükümetinin imkânını da kullanarak kendi şahsı etrafında bir gündem yaratıyor. Bu ziyaretler, Pompeo’nun iç siyasete yönelik bildirilerinin bir parçası” dedi.
Pompeo’nun “dış siyasette 20 Ocak’a kadar ipler benim elimde” demek istediğini belirten Ataç, ziyaretin üç bildiri içerdiğini tabir ederek şunları söyledi: “Birincisi, İran’a karşı azami baskıyı politik olarak sürdürmenin devamının iletisini veriyor. İran’ı büsbütün baskılamaya yönelik siyasete eklemeler yapıp idare değişikliği yaşandığında Biden idaresine daha ağır bir İran siyaseti bırakmak istiyorlar. İkincisi, kendilerinin sözüyle terörizmle savaşla ilgili daha ağır bir sürece girmek istiyorlar ve Pompeo kendi açısından sürecin devamını vurgulamak istiyor. Üçüncüsü de İsrail ile sadık müttefiklik münasebetinin devamı vurgulanıyor.”
Ataç, İsrail’in işgal altında tuttuğu Filistin topraklarına ABD’li diplomatların gitmemesi tarafında bir teamül bulunmasına rağmen Pompeo’nun Batı Şeria’yı ziyaret edeceğine dikkat çekerek “Daha evvel Kudüs başşehir olarak kabul edildi, elçilik oraya taşındı. Artık birinci kere en üst seviye ABD’li diplomat işgal altındaki Batı Şeria’ya kilise ziyaretine gidecek. Bu, ABD’deki Yahudi lobisine verilecek muazzam bir mesaj” diye konuştu.
‘MACRON’LA TIPKI FİKİRDEYİZ’ DEMİŞTİ
Türkiye dahil yedi ülkeyi kapsayan “veda gezisine” Paris’ten başlayan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, dün İstanbul’a gelerek Fener Rum Patriği Bartholomeos’la görüştü.
Basına kapalı olarak gerçekleşen görüşmenin akabinde açıklama yapan Fransa Metropoliti Emmanuel, “Dini özgürlük, temel haklar, Ortadoğudaki Hıristiyanların haklarına ait hususlar ele alındı. Fikir alışverişi yapıldı” dedi.
Eşi Susan Pompeo ve ABD’nin Ankara Büyükelçisi David Satterfield’la birlikte Patrikhane’ye gelen Pompeo, görüşmeden, evvel Aya Yorgi Rum Patrikhane Kilisesini gezdi.
Pompeo, Patrikhane ziyaretinin akabinde Eminönü’nde bulunan Rüstem Paşa Camisi’ne geçti. İstanbul’a gelmeden evvel Paris’te Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’la görüşen Pompeo, Le Figaro gazetesine verdiği demeçte “Macron’la Türkiye’nin saldırgan aksiyonlarını konuştuklarını” belirterek “Türkiye’nin son devirdeki hareketlerinin çok saldırgan olduğu konusunda Macron’la birebir fikirdeyiz” dedi.
Dağlık Karabağ, Libya ve Doğu Akdeniz’deki gelişmelere atıfta bulunan Pompeo, “Avrupa ve ABD, Erdoğan’ı bu cins hareketlerin halkının çıkarına olmadığını ikna etmek için birlikte çalışmalı. Türkiye’nin, askeri kapasitesini giderek daha fazla kullanması bizim için kaygı sebebi olduğunu, telaşımızı kamuya açık ve özel görüşmelerde açıkça lisana getirdik. Avrupa ve ABD, Erdoğan’ı, bu tıp aksiyonlarıyla halkının çıkarına iyi hizmet etmediğine ikna etmek için birlikte çalışmalıdır” diye konuştu.
MÜNASEBET: PROGRAMDA SIKIŞIKLIK
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya eşlik eden gazetecilere açıklama yapan bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, Pompeo’nun programının çok sıkışık olduğunu, başlangıçta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmenin mümkün olabileceği tarafında bir niyetlerinin olduğunu, lakin Türk yetkililerin kendilerine Erdoğan’ın programının değiştiğini bildirdiğini söyledi.
Pompeo’nun İstanbul’da Türk yetkililerle görüşmeye hazır olduğunu belirten ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, ABD’li Bakan’ın Türkiye ziyaretinde neden başşehir Ankara yerine İstanbul’a gelmeyi tercih ettiği konusuna ise bir açıklık getirmedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın geçen hafta açıkladığı Pompeo’nun 7 ülkeyi kapsayan Avrupa ve Ortadoğu cinsinin programının Türkiye kısmında yalnızca İstanbul’da Fener Rum Patriği Bartholomeos ile görüşme yer almıştı.
Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri de Bakan Mevlüt Çavuşoğlu ile Pompeo ortasında İstanbul’da bir görüşmenin planlanmadığını belirtmişti. Bloomberg haber ajansında hafta sonu yayımlanan haberde, Çavuşoğlu’nun Pompeo’yu Ankara’ya davet ettiği, Pompeo’nun bu daveti reddederek görüşmenin İstanbul’da yapılmasının mümkün olduğunu söylemesi üzerine görüşme planlamasının yapılamadığı belirtilmişti.
Cumhuriyet
