– Bu yıl için bütçenin 138.9 milyar lira açık vermesi bekleniyordu. Lakin harcamalardaki artış nedeniyle yılın daha 10. ayında açık 145 milyar lirayı aştı. Bu “devasa” açığı yurttaş ödeyecek.
– 3 yıllık gayeler orta vadeli mali planda (OVMP) yer alıyor. Geçen yılki plan ile bu yılki plan karşılaştırıldığında bütçelerdeki artış dikkat çekiyor. Geçen yılki plana nazaran Cumhurbaşkanlığı’nın 2021 bütçesinin 3.5 milyar lira, 2022 bütçesinin de 3.8 milyar lira olması gerekiyordu. Lakin bu yılki OVMP’de Saray’ın gelecek yılki bütçesi 4 milyar 39 milyon liraya çıkarıldı. 2022’de de 4.2 milyar lira olacak. Böylelikle geçen yılki gayeler revize edilmiş, ödenek ölçüleri da artırılmış oldu.
YEDEK DE BİTTİ!
– Sayıştay’ın 2019 Yılı Genel Uygunluk Bildirimi’ne nazaran kamuda toplam 53.4 milyar liralık yedek ödeneğin 53.3 milyar lirası kullanıldı. 23.3 milyon lira kaldı. Yedek ödenekten en fazla aktarma yaklaşık 15 milyar lira ile Karayolları Genel Müdürlüğü’ne yapıldı. Cumhurbaşkanlığı’na da yedek ödenekten 1.4 milyar lira aktarıldı.
– Sayıştay raporlarına nazaran, genel bütçeli 9 yönetim toplam 42.7 milyar lira ödenek üstü harcama yaptı. Milyarlarca liralık bütçesi ile birçok bakanlığı geride bırakan Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ödenek üstü sarfiyat fiyatı 121 bin 467 lira oldu.
– 2020’ye devreden Hazine garantili borç meblağı 114.4 milyar lira oldu. 2019’da kur farkı hariç verilen garanti meblağı 15.5 milyar lira.
– 2019 net borçlanma limiti 160.1 milyar liraydı. 157 milyar 81 milyon lira borçlanma yapıldı.
– Sayıştay’ın Karayolları Genel Müdürlüğü kontrol raporuna nazaran, yapişlet-devret müteahhitlerinden 568 milyon liralık alacak tahsil edilmedi. Maliyeti 19 bin lira olan işe 17 milyon lira ödeme yapıldı.
OTOYOL GİRDABI
– 2019’da borç üstlenim fiyatı olarak 4.5 milyar dolar limit belirlendi. 4.4 milyar dolar borç üstlenim taahhüdü gerçekleşti. Bunun 3.6 milyar doları Çanakkale-Kuzey Marmara Otoyolu Kurtköy-Akyazı Bölümü projesi, 2 milyar 72 milyar doları da Kuzey Marmara Otoyolu Kınalı-Odayeri Kesiti projesine ilişkin.
– Yap-işlet-devret modeli ile yapılan Avrasya Tüneli Projesi’nde işletmeye alındığı 2016 yılından itibaren fiyatı tahsil edilemeyen kaçak geçişler nedeniyle vazifeli şirkete 24.1 milyon TL garanti ödemesi yapıldı.
– Sayıştay raporuna nazaran, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın, Avrasya Tüneli’nde verdiği geçiş garantisi kapsamında 2026 yılına kadar yapılacak toplam 963 milyon TL fiyatındaki ödemeyi muhasebe kayıtlarına 31.2 milyon TL olarak geçirdiği tespit edildi.
– Hükümet, kent hastanelerini devlet olarak kendisi yapmak yerine kamu özel işbirliği (KÖİ) modeliyle müteahhitlik şirketlerine inşaa ettirdi. Bu nedenle devlet bu hastanelerde “kiracı” olurken milyarlarca lira kira bedeli ödüyor. Şirketlere “hasta garantisi” verildiği de tez ediliyor. Artan döviz kuru nedeniyle bu şirketlere yalnızca bu yılın birinci 6 ayında 3 milyar liranın üzerinde kira bedeli ödendiğine dikkat çekiliyor.
YÜZLERCE ARAÇ
– Bu yıl için 2’si güvenlik tedbirli 22 binek araba alması öngörülen Cumhurbaşkanlığı, bütçeye nazaran, gelecek yıl 30 binek araba daha alacak. Bunların dışında Cumhurbaşkanlığı’na gelecek yıl 5 minibüs, 5 pick-up, 5 panel, 2’de otobüs alınacak. Cumhurbaşkanlığı hizmetlerinde kullanılacak olan araçların bedeli bütçeden karşılanacak.
GELİRLER BELLİ!
– Bütçe açığını kapatamayan hükümet, gelecek yıl para cezalarından 19.2 milyar lira, alkollü içkilerden 17.9 milyar lira, tütün mamüllerinden 65.5 milyar lira gelir hedefliyor. Trafik cezalarından beklenen gelir ise 6 milyar lirayı aşıyor.
MAAŞ ADALETSİZLİĞİ
– Hala 2 bin 324 lira olan minimum fiyattaki artış hudutlu kalırken, Cumhurbaşkanı’nın maaşındaki artış da muhalefet tarafından eleştiriliyor. CHP Küme Başkanvekili Özgür Özel, “TBMM’ye sunulan bütçe teklifine nazaran Erdoğan kendi maaşını yüzde 8.3 artırımla 88.000 TL’ye yükseltiyor. Artırımın karşılığı 6.750 TL, 3 minimum fiyata denk geliyor. Erdoğan’ın maaşı yüzde 8.3, Saray’ın bütçesi yüzde 28.1 artıyor, vatandaşa da yoklukta sabretmek düşüyor” demişti.
‘İTİBARDAN TASARRUF OLMAZ’ SARAYI PARA YUTUYOR
– “İtibardan tasarruf olamayacağı” gerekçesiyle 1150 odalı yeni Cumhurbaşkanlığı Sarayı inşaa edildi. Bunun yanı sıra muhalefetin “ağaçlar kesiliyor, plaj dolduruluyor, yollar genişletiliyor” eleştirisini getirdiği Marmaris’teki Cumhurbaşkanlığı Köşkü yenilendi. Ahlat’a yeni Cumhurbaşkanlığı Köşkü yapıldı.
– Cumhurbaşkanlığı’nın bu yılki bütçesi 3.1 milyar liraydı. Ödenek toplamı ise 3.3 milyar lira. 10 ayda 2.1 milyar lira harcama yapıldı.
– Sayıştay’ın Cumhurbaşkanlığı 2019 Raporu’na nazaran, mal ve hizmet alım masrafları 1.7 milyar lira oldu. Beslenme, besin emelli ve mutfakta kullanılan tüketim gereçlerinin bedeli 3 milyon 82 bin lira. Giyecek, mefruşat ve tuhafiye gereçleri için yapılan harcama 13.4 milyon lira. Temizleme ekipmanları için yapılan harcama 4.1 milyon lira. Yiyecek için yapılan harcama 114 bin 831 lira. İçecek için yapılan harcama 1.3 milyon lira. Bakım, tamir ve üretim gereçleri için yapılan harcama meblağı da 11 milyon 72 bin lira. 2019 datalarına nazaran Marmaris ve Ahlat’taki inşaatların devam ettiği Cumhurbaşkanlığı’nın yapılmakta olan yatırımlar hesabı da 2.2 milyar liraydı.
Cumhuriyet
