EURO 2020’de oynanan Danimarka-Finlandiya maçında Danimarka’nın tecrübeli futbolcusu Christian Eriksen, karşılaşmanın 42. dakikasında bir anda kendini yere bıraktı. Sıhhat vazifelileri alana girdi ve Danimarkalı futbolcuya kalp masajı yaptı. Müdahale esnasında OED aygıtının kıymeti ön plana çıktı. Aygıtın açılımı Otomatik Eksternal Defibrilatör olarak biliniyor. Hayati ritim bozukluğu olan ventriküler fibrilasyonu otomatik olarak tanıyıp elektroşok vererek kalbi hayata döndürme vazifesini gerçekleştiriyor. Stadyumlar ve havalimanlarında bu aygıtlar bulunuyor lakin uzmanlar stadyumlar, AVM’ler, büyük ibadet merkezleri üzere kalabalık yerlerde de kullanılması gerektiğinin altını çiziyor.
“100 BİN ATLETTE 1 YAHUT 2 ANİ MEVT GÖRÜLÜYOR”
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Ali Metin Esen, “100 bin atlette her yıl 1 yahut 2 ani vefat görülüyor. Bu yaşla da artıyor. 35 yaştan sonra bu olaylar meydana geldiği vakit kalp krizi 1’inci sırada yer alıyor ve öteki nedenler sıralanıyor. Dünkü maçta atlet konuma girmeye çalışıyor, birkaç adım atıyor. Sonra duraksıyor ve yavaşça yana hakikat düşüyor. Burada sanıyorum atlet bir şeylerin zıt gittiğini çok anlık olarak hissedip ayakta duramayacağını anlayıp kendini denetimli bir biçimde yere bırakıyor. Sıhhat takımı süratle yanına geliyor. Atlete teneffüsünü en rahat sağlayabilecekleri durumu vererek ‘Otomatik External Defibrilasyon’ dediğimiz şoklama aygıtıyla da şoklama yaptılar. O şoklamayla da atletin yaşama tutunduğunu, sonrasında transfer olurken şuurunun açılmaya başladığını görüyoruz. Futbolcunun 29 yaşında olduğunu biliyoruz. Şimdi genç bir yaş. Ritim bozukluğu ile de bu türlü bir durumun ortaya çıktığını görüyoruz. En büyük bahtı çabucak uygulanabilecek bir şoklama aygıtının grup tarafından kullanılabilir olması ve bu sayede yaşama tutunması” diye konuştu.
” 5 – 10 DAKİKALIK MÜDDETLERLE ULAŞILMIŞ OLSAYDI VEFAT HABERİNİ OKUYOR OLACAKTIK”
Kardiyoloji Uzmanı Esen kelamlarına şöyle devam etti: “Bu otomatik şoklama aygıtları şayet 3 dakika içerisinde kalbi duran şahsa bu aygıtla şoklama yapılabilirse, yüzde 80 oranında kişinin hayatını kurtarabiliyoruz. Bu 3 dakikadan sonra geçen her bir dakikada bu muvaffakiyet maalesef yüzde 10 ile 12 oranında azalıyor. Bu atletin yanına 5 – 10 dakikalık müddetlerle ulaşılmış olsaydı maalesef atletin mevt haberini okuyor olacaktık.”
“OLUŞAN SORUN AYGIT TARAFINDAN ALGILANARAK ZATEN ŞOKLAMA YAPIYOR”
Aygıtın özelliklerini anlatan Prof. Dr. Esen, “Bu aygıt ani bir ritim bozukluğu ile durma noktasına geldiği vakit ve kalp ritmindeki durma ile bir arada kalbin mekanik işlevlerinin da ortadan kalktığı bir süreç oluştuğu vakit, kendi kendine özel bir dijital bir sensör ile kontaklı pedler kişinin göğüs bölgesine yapıştırılıyor. Oluşan sorun aygıt tarafından algılanarak tabiatıyla şoklama yapıyor. Tam otomatik aygıtlarda rastgele bir uygulayıcının şoklama yapmasına gerek kalmadan aygıt kendisi hissediyor, kendisi ayarlıyor ve şoku kendisi veriyor” tabirlerini kullandı.
“KALABALIK ORTAMLARDA KULLANILMASI ÖNERİLİYOR”
Aygıtın kalabalık ortamlarda da kullanılması gerektiğini belirten Prof. Dr. Esen, “Bu aygıtı birinci yardım yapmayı öğrenen, sertifikası olan herkes kullanabilir. Hasebiyle kalabalık ortamlar, stadyumlar, AVM’ler, büyük ibadet merkezleri üzere kalabalık yerlerde kullanılması bir müddettir milletlerarası ilgili otoriteler tarafından öneriliyor” dedi.
NE YAPILMALI?
Prof. Dr. Ali Metin Esen, ani kalp ölümlerin önüne geçmek için yapılması gerekenleri anlattı. Prof. Dr. Esen, “Profesyonel spor kulüpleri atletlerini kesinlikle her yıl tertipli kalp denetiminden geçirmeli. Geçiriyorlar lakin daha dikkatli, daha ihtimamlı yapılmalı. Bilhassa ailelerinde ani kalp mevti, kalp krizi kıssası olanlarda bu yapılmalı. Su anda kalp denetimlerinde efor testi ve ekokardiyografi yalnızca yapılıyor. Mesela kalp emarından da yararlanılabilir. Doku çalışmaları yapılabilir. Sporu profesyonel olarak değil amatör olarak yapan ve yapmayı düşünenler de hipertansiyon hastalığı, kalp hastalığı, ani vefat üzere ailelerinde hikayesi olanlar, kendilerinde göğüs ağrısı, çarpıntı üzere bulguları vakit zaman hissedenler, bilhassa 30 yaştan sonra spor yapmaya karar vermişlerse kesinlikle kalp denetimlerini yaptırsınlar” diye konuştu.
Cumhuriyet
