Futbolda her geçen gün baş aşağı bir gidiş var. Daha bir hafta evvel Kulüpler Birliği MHK’ye ültimatom verip, “Bu MHK sistemi değişmelidir” derken, hakemlerimiz onbinlerce futbolseverin gözünün içine baka baka, arının yuvasına çomak sokuyor, ortalığı karıştıracak kararların altına imza atıyor.

İşin bir diğer farklı ve üzücü boyutu, kusurları azaltmak için FIFA’nın uygulamaya koyduğu VAR uygulamasının Türk Futbolu’nda bir kaos kaynağı haline dönüşüp olayları içinden çıkılmaz hale getirmesi…

Maçın akabinde antrenörlerin söyleyeceği iki söze bile imaj ambargosu koyan sistem ise ikili standardın tabanına vuruyor. Bu kayırmacılığa çanak tutuyor. Birtakım durumlar sansürleniyor, kimileri es geçiliyor. İş İstanbul’un üç büyükleri ya da Trabzonspor kelam konusu olunca dakikalarca ileri-geri sarılıyor, fakat VAR’da dahi incelenmeyen İzmir ve Anadolu kulüplerinin durumlarından bahis bile edilmiyor.

Örnek mi? İşte en çarpıcısından…

Trabzonspor – Fenerbahçe maçında müsabakanın bahtını değiştiren Kim Min-Jae’nın itelemesi ile Karagümrük’ün golü bulduğu Karamoh’un dirseği, üç aşağı beş üst “omuz omuza” ya da “göğüs göğüse” olarak nitelenen çabucak hemen tıpkı durumlardı. Birincisinde kıyamet koptu, ikincisi bir cümle ile geçiştirip gidildi. Üstelik siyah beyazlı takımın penaltısı golcü Marco Paixao topun başına geçip atış yapmayı beklerken, iki-üç evvelki durum münasebet gösterilip iptal edildi.

Durumlar her görüşe açık, farklı kıymetlendirilebilir. Lakin burada asıl olan bakış açısı ve VAR’ın tahlil üretmek yerine futbolun asıl irdelenmesi gereken taraflarını (teknik-taktik- performans) çimlere gömmesi, daima bir hakem tartışmasına yol açması. İsteyen istediği konumu pahalandırıyor, istemediğini pas geçiyor.

Futbolda olmasa da, orta seviyelerde bu düdüğü biz de üfledik. Yıllardır da futbol izliyoruz, eleştiriyoruz.

Hakemlikte son karar başhakemindir. Hakemliğin bir mekaniği vardır. Nerede duracağın, nereye koşacağın, hangi açıdan en iyi görüşü yakalayacağın, ismi üstünde yardımcı ile nasıl yardımlaşacağın hepsi muhakkaktır. Bir de kanaat denen bir olgu vardır. Birtakım okasyonlar kuralda yazmaz. Her şeyi kurala bağlarsan futbol hakemi değil trafik polisi olursun, düüürt aşağı, düüüürt üst, düüürt sağa, düüürt sola…

Bu duruma düşmemek için de futbolun ruhunu özümsemek gerekir.

Türk Futbolu bunları çoktan unuttu. Maç oynanırken, adam ortaya giriyor arbede ayırmaya çalışıyor. Kardeşim sen hakemliğini yap, ya maçı durdur. Durdurmazsan da sor yardımcına ver cezasını. Alana çıkan durumu kıymetlendirmek yerine kulağını VAR’a dayıyor. Ne şiş yansın ne kebap. Maçları VAR yönetiyor.

ANTRENÖR MİKSERİ

Teknik adam işi ise tam bir trajikomedya… Bu mevzuda son günlerin en çarpıcı gelişmesi Manisa FK’da yaşandı. Namağlup şampiyon olup TFF 1.Lig’e çıktıktan sonra galibiyete hasret kalan grupta, yeni bir yenilgi gelince Naci Şensoy’un vazifesine bir maç sonra son verildi.

Burada asıl sorgulanması gereken Şensoy, ya da Manisa FK idaresi değil. Sistemi “antrenör değirmeni”nden “antrenör mikseri”ne dönüştüren anlayış ve vurdumduymazlık.

Değirmen suyla ya da rüzgarla çalışır, yani şöyle bir döner bir – iki çeşit atar. Fakat mikser düğmesine basarsın çabucak öğütür. Sorun artık değirmenden, miksere dönüştü.

Bir devir, antrenöre “yılda yalnızca iki ya da üç kulüp değiştirebilirsin” diye sınırlama getiren sistem, ipleri hür bırakınca işin suyu çıktı.

Bir iki istisna dışında kimse hangi ölçütlere nazaran antrenör atayacağına dikkat etmiyor. Kadronun, topluluğun yapısına uygun mu? Hangi vade de çalışacak? Hangi sistemle oynatacak? Gayesi hangi süreci ve neyi kapsıyor? Hangi transferleri, hangi bütçeyle istiyor? Transferi kendi mi yapacak? Alt yapıya mı kıymet verecek? Eldekiyle mi yetinecek?

Tüm bunlar hiç bir şey tabir etmiyor. Hele bir de kadronun yıldızı ile zıt düştün mü? Yandı gülüm keten helva!

Biri gitsin başkası gelsin. Nasıl olsa 10 binin üzerinde antrenör var. Adam diğer bir sıfatla alana çıkıyor, taktik veriyor, oyuncu değiştiriyor, kadrosu yönetiyor, o vakit diploması kâfi. Lakin iş maç sonu demeç vermeye gelince yetersiz. Yerine “diplomasını kiralayan” bir öbür teknik adam çıkıyor. Al sana diğer bir kara mizah örneği.

Antrenör trafiğine yetişmenin imkanı yok. Nasıl ve kimlerin devreye girdiği farklı bir mevzu. Çelişkiler ise bu sütunlara sığmayacak kadar çok.

Ondan sonra alanda ne oynadığı belirli olmayan, yıldızların arkasına sığınan, son dakika golleriyle mucize arayan Ulusal Grup ve başında Alman U23 Antrenörü…

Cumhuriyet