Pandemi sürecinde neredeyse tüm yılı meskende geçirmek zorunda kalan çocuklar artık denizde, kumsalda ve parkta oynamanın keyfini yaşamaya başladı. Lakin tatil yaparken birtakım kurallara uyulması kaide, aksi halde güneş çarpmasından ishale, böcek ısırmasından isiliğe kadar pek çok sorun çocukların sıhhatini tehdit edebiliyor.
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İlkay Kıymetli, “Tatilde bilhassa hijyene çok dikkat edin, çoğunuzu güneşten sakının, bol su içmesini sağlayın, açık renk bol giysileri tercih edin” diyor.
İşte çocukları tatilde bekleyen 5 tehlike ve alınması gereken tedbirler…
GÜNEŞ ÇARPMASI
Güneş çarpması; sıcak ortama uzun müddet maruz kalma yahut sıcak ortamda yapılan ağır aktivite sonucu gelişen bitkinlik ve koma hali olarak tanımlanıyor. Baş ağrısı, ateş, solukluk, zayıf nabız, kusma, çarpıntı, huzursuzluk, baş dönmesi, kas krampları, baygınlık ve şuur değişikliği belirtileriyle kendini gösteriyor. Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İlkay Pahalı, “Bu bulguların tamamı ya da birkaçı görüldüğünde çocuk derhal gölge bir yere alınmalı, gövde baş üstte olacak halde yatırılmalı. Giysileri çıkartılarak bedeni ıslak bezlerle soğutulmalı, içebiliyorsa su verilmeli. Bazen beden ısısı 42 dereceyi geçen ve havaleye giden durumlar bile görülebiliyor. Bu ve gibisi durumlarda birinci yardım süreçlerini yaptıktan sonra çocuk en yakın hastaneye götürülmeli” diyor.
Nasıl muhafazalı?
- Pamuklu, rahat ve açık renk kıyafetler giydirin
- Susamasını beklemeden bol bol su tüketmesini sağlayın
- Sık sık ılık duş aldırın
- Başının güneşe maruziyetini önlemek için geniş kenarlıklı şapka kullanın
- Hava bulutlu olsa dahi gölgede kalın, şemsiye kullanın
- Kapalı araçta asla tek başına bırakmayın
- Güneşten uzak tutun. Bilhassa ziyanlı güneş ışınlarının en dorukta olduğu 11.00-15.00 saatleri ortasında çocuğunuzu güneşe çıkarmayın
İSİLİK
Çok sıcak ve terlemeye bağlı olarak ter bezi kanallarının tıkanması sonucunda gelişen minik, içi su dolu kırmızı döküntüler ‘isilik’ olarak isimlendiriliyor. Ekseriyetle baş, boyun ve üst gövde olmak üzere, diz ve dirsek artları, burun, göz kapağı ile alın üzere bölgelerde ortaya çıkıyor. Dr. İlkay Bedelli kaşıntının eşlik ettiği döküntülerin enfeksiyon kapmadıkları sürece tehlikeli olmadıklarını belirtiyor.
Nasıl muhafazalı?
- Bebeğinizin altını sık sık değiştirin
- Her gün banyosunu yapın
- Bol ve pamuklu giysiler giydirin
- Serin ortamlarda bulunun
- Alt paklığında ıslak mendil yerine su kullanın
GÜNEŞ YANIĞI
Uzun müddet güneşe maruz kalma sonucu ciltte değişen derecede yanıklar oluşabiliyor.
Birinci derece güneş yanıklarında ciltte hafif kızarıklık, gerilme ve hassasiyet gelişebiliyor. Bu tabloda nemlendirici losyonların ve kolay ağrı kesicilerin kâfi geldiğini belirten Dr. İlkay Kıymetli, “Daha ağır güneş yanıklarında ise ciltte su toplanması sonucu oluşan su kesecikleri, yüzde şişme, ateş, titreme, baş ağrısı ve şuur değişiklikleri tabloya eşlik ediyor. Bu durumda en yakın hastaneye gitmek gerekiyor, aksi halde dehidratasyona bağlı oluşan elektrolit dengesizliği sonucu havale, teneffüs durması ile komaya kadar gidebilen önemli ve öldürücü tablolar gelişebiliyor” diyor.
Nasıl muhafazalı?
- Bilhassa güneşin en zirvede olduğu 11.00-15.00 saatlerinde çocuğunuzu güneşten uzak tutmanız çok değerli
- Çocuğunuz açık derili, kızıl ve çilli ise 50 faktör muhafazalı, öteki cilt tiplerine sahipse 30 faktör muhafazalı güneş kremini, güneşe çıkmadan 30 dakika evvel kesinlikle sürün ve süreci her 2-3 saatte bir yenileyin
- Güneş ışınları suyun içinde bile tesirli olduğu için havuza yahut denize girerken de cildini koruyun
BÖCEK, ARI, SİNEK SOKMALARI
Böcek, sinek ve arı sokmaları, bilhassa alerjisi olan çocuklarda anaflaksiye kadar gidebilecek tepkilere neden olabiliyor. Dr. İlkay Kıymetli, bu durumda derhal en yakın sıhhat kuruluşuna gidilmesi gerektiği ihtarında bulunarak, “Çünkü anaflaksi çok ender görülmekle birlikte soluk borusunda şişmeye bağlı teneffüs durmasıyla sonuçlanan tehlikeli bir durumdur. Daha hafif tablolarda ise tropikal kremler ve ağızdan alınan antihistaminik şuruplar ile tedavi ediliyor” diyor.
Nasıl muhafazalı?
- Canlı renkler sinek ve arılara cazip geliyor. Bu nedenle mümkün olduğu kadar açık ve pastel renkler tercih edin
- Sivrisinek için mümkünse sineklikli camları olan tesisleri ya da cibinlikli yatakları olanları seçin
- Sivrisinek için ¼ su bardağına birkaç damla lavanta ya da nane yağı, arılar için de vanilya yağı karıştırıp cildine sürerseniz büyük ölçüde muhafaza sağlayacaktır
- Mümkünse balıklar ve kum içindeki böcekler için deniz ayakkabısı giydirin
İSHAL
Havaların ısınmasıyla birlikte besinler daha çabuk bozuluyor ve üzerlerinde mikropların üremeleri kolaylaşıyor. Yaz aylarında en sık görülen ve “turist diyaresi“ olarak bilinen ishalin etken hususu E.coli oluyor. Çoklukla kanalizasyon sularının karıştığı kirli sularda yüzmek ya da bu suların bulaştığı besinleri tüketmek ishale yol açabiliyor. Dr. İlkay Pahalı ishalde en büyük riskin sıvı kaybı olduğunu hatırlatarak, “Hafif olaylarda bol su tüketimi ve ishal diyeti uygulamasıyla meskende tedavi mümkün oluyor. İshal ile kusmanın çok fazla olduğu ve su tüketiminin mümkün olmadığı ağır olaylarda ise sıvı kaybı nedeniyle bedenin sıvı istikrarı bozuluyor. İdrar az ölçüde, az sayıda ve koyu renkte çıkıyor. Ağız kuruluğu, halsizlik ve tansiyon düşmesi başlıyor. Daha ileri olaylarda şuur bulanıklığı, havale nöbetleri de görülebiliyor. Bu nedenle ağır olaylarda tedavinin hastanede yapılması gerekiyor” bilgisini veriyor.
Nasıl muhafazalı?
- Taze, tüketim tarihi geçmemiş besinler tüketmesini sağlayın
- Paketli eserlerden sakının
- Genel hijyen kurallara uyun
- Açıkta satılan besinlerden uzak durun
Cumhuriyet
