Getty Images

İsrail’de Başbakan Binyamin Netanyahu’nun koalisyon ortağı Mavi ve Beyaz Hareketi’nın başkanı Savunma Bakanı Benny Gantz, Hamas’la temasa geçmeye hazır oldukları bildirisi verdi.

Pazartesi günü Birleşmiş Milletler’in Ortadoğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Nickolay Mladenov’la görüşen Gantz, görüşme sonrası Twitter’da bir paylaşım yaptı:

https://twitter.com/gantzbe/status/1330944890210021379?s=20

“Filistin İdaresi’yle uyumun yine başlamasına yardımcı olduğu için Mladenov’a teşekkür etme ve Hamas’ın ülkemizin güneyinde egemenliğimiz ihlâl edişini görüşme fırsatı yakaladım.

“İsrail Devleti’nin, uzun vadeli sükûnette ve oğullarımızın geri dönüşünde uzlaşabilirsek; bir tahlile ulaşmaya ve Gazze’de yaşayanların şartlarını geliştirmeye katkıda bulunmaya hazır olduğunu vurguladım.”

Gantz, “Oğullarımızın geri dönüşü” derken, Hamas’ın çatışmalar sırasında esir aldığı İsrailli asker ve sivilleri kastediyor.

Hamas’ın elinde, 2014’teki çatışmalar sırasında esir aldığı iki İsrail askeriyle birlikte toplam dört İsrailli esir var. Gazze Şeridi’ni denetimi altında tutan Hamas, esirlerin özgür bırakılması için İsrail hapishanelerinde tutuklu Filistinlilerin hür bırakılmasını talep ediyor.

Gantz’ın bu açıklaması, kritik iki gelişmenin çabucak akabinde geldi:

Geçen hafta Filistin İdaresi, İsrail’in Batı Şeria’nın birtakım kısımlarını ilhak etme kararı sebebiyle askıya aldığı görüşmelere yine başlayacağını duyurdu.

Hafta sonu da İsrail Başbakanı Netanyahu ve İsrail Dış İstihbarat Servisi’nin (Mossad) lideri Yossi Cohen’ın, ABD Dışişleri Bakanı Pompeo ile birlikte Suudi Arabistan’a gittiği bildirilmişti.

Suudi Arabistan, İsrail’le olağanlaşma için Filistin devletini koşul koşuyor

İsrail Başbakanı Netanyahu’nun Pazar günü Pompeo ile birlikte Suudi Arabistan’a bâtın bir ziyaret yaptığına dair haberler, İsrail ve ABD basınında yer aldı.

İsrail medyasına nazaran Netanyahu, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman’la bir ortaya geldi.

Haberlerde hem İsrail hem Suudi Arabistan’dan üst seviye yetkililerin görüşmeyi teyit ettiği bilgisi yer alıyor. Lakin reaksiyonların akabinde Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Farhan, “Görüşmede yalnızca Amerikalılar ve Suudiler vardı” diyerek haberleri yalanladı.

Getty ImagesBAE, Bahreyn ve İsrail, mutabakatları 15 Eylül’de Beyaz Saray’da imzalamıştı.

Suudi Arabistan, İsrail’le yakınlaşma için Filistinlilerin taleplerinin gerçekleşeceği bir barış mutabakatının imzalanması gerektiğini söylüyor.

Gantz da, pazar günü yapılması planlanan kabine toplantısına katılmayarak Suudi Arabistan’a giden Netanyahu’yu, kendisine haber vermediği için eleştirerek bir manada görüşmeyi doğrulamış oldu. Görüşme sonrası İsrail basınına bilhassa sızdırılmasını ise eleştirdi:

“Başbakan’ın gizlice yaptığı uçuşu sızdırmak sorumsuzca bir davranış. Ben başbakan olsam bu türlü yapmazdım. Bence İsrail vatandaşları bu durumdan tasa duymalı.”

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Sudan, ABD Lideri Donald Trump’ın arabuluculuğuyla İsrail’le alakalarını olağanlaştırma kararı almıştı. BAE ve Bahreyn, İsrail’le muahedeleri 15 Eylül’de Beyaz Saray’da imzaladı.

Trump’ın, Suudi Arabistan’ı da İsrail’le bir mutabakat imzalamaya ikna etmeye çalıştığı biliniyor. Şimdi mutabakatlar imzalanmadan evvel, mevzuyla ilgili bir soruya karşılık veren Trump “Suudi Arabistan’ın da İsrail’le diplomatik alaka kurma kararı almasını bekliyorum” demişti.

Körfez’de yakın işbirliği içinde olduğu öteki ülkelerin İsrail’le mutabakat imzalamalarına olumsuz bir reaksiyon göstermeyen Suudi Arabistan, karşılıklı gidiş gelişler için İsrail uçaklarına hava alanını da birinci defa açmıştı.

Lakin Riyad, İsrail’le diplomatik alaka kurmak için evvel bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını koşul koşuyor.

Hamas: Görüşme Filistin halkına hakaret

Hamas da, Pazar günü çıkan haberlerin akabinde görüşmeyi kınayarak “Bunun Filistin halkına bir hakaret olduğu” açıklaması yaptı.

Hamas Sözcüsü Sami ebu Zuhri, bu görüşmenin Filistin çabası için “tehlikeli” olduğunu belirterek Filistinlilerin haklarının hiçe sayıldığını savundu.

AFPPompeo, Batı Şeria’daki yerleşim yeriyle işgal altındaki Golan Tepeleri’ni ziyaret eden birinci ABD’li bakan oldu

Pompeo, Suudi Arabistan’dan evvel İsrail’e de gitmiş ve burada yasa dışı yerleşim ünitelerinden birini ziyaret etmişti. Filistinliler bu ziyarete büyük reaksiyon göstermişlerdi.

Filistin Yönetimi İsrail’le görüşmelere tekrar başlayacak

Filistin İdaresi’yle İsrail ortasında kalıcı bir tahlil için yapılan görüşmeler de, Netanyahu’nun Batı Şeria’yı ilhak etme kararını açıklamasının akabinde askıya alınmıştı.

BAE ve Bahreyn’in muahede imzalarken kuralı, İsrail’in bu plandan vazgeçmesiydi. Böylelikle Netanyahu planlarını askıya aldı.

Filistin İdaresi başkanı Mahmud Abbas’ın danışmanlarından Hüseyin Pir de 17 Kasım günü, İsrail’in eski mutabakatlara sadık kalacağını vaat eden dair mektuplarından sonra görüşmelere tekrar başlama kararı aldığını duyurdu.

Filistinli kümeler Hamas ve Batı Şeria’daki idarenin başında olan Filistin Kurtuluş Örgütü de birlik hükümeti kurulması konusunda iki ay evvel anlaşmıştı.

24 Eylül’de imzalanan mutabakatla üç etaplı seçimlerin yapılması için sandıkların 6 ay içinde kurulmasına karar verildi. Hamas yetkililerinden Salih al Aruri, “Bu defa gerçek bir fikir birliğine vardık. Ayrılıklar ulusal amaçlarımıza ziyan verdi, artık buna bir son vermek için çalışıyoruz” demişti.

Gazze’de hafta sonu tansiyon arttı

Hamas’tan Gantz’ın görüşmelere hazır olduklarına dair açıklamasına şimdi bir cevap gelmedi.

Gantz, esirlerin özgür bırakılması karşılığında bir tahlil için masaya oturabilecekleri bildirisini verirken bir yandan da Gazze’de tansiyon artmıştı.

AFPGazze’de kimi okullarda ateş ölçümü yapılıyor

Hamas, İsrail’in koronavirüs salgınıyla uğraşını engeleyecek halde bölgeye tıbbi materyal girişini engellediğini duyurdu. Akabinde da cumartesi gecesi Gazze’den atılan bir roket, İsrail’deki bir fabrikayı vurdu.

Pazar günü bir açıklama yapan Gantz, “Egemenliğimizi ihlâl eden Filistinli kümelerin ödeyeceği bedel artıyor” ihtarında bulundu. Bu sırada İsrail’in top ateşi, Gazze’deki bir Hamas müşahede noktasını maksat almıştı.

Açıklamalar bu tansiyondan ki gün sonra geldi.

2007’de Hamas’ın seçimi kazanıp Gazze’de idareye gelişinden bu yana İsrail, bölgeye ambargo uyguluyor.

Elektrik ve su sisteminde büyük kahırlar olan Gazze’de pak su bulmak çok sıkıntı. Elektrik de günün belirli saatlerinde veriliyor. Bu da sıhhat sistemini etkiliyor. Bölgeye ilaç ve tıbbi materyal girişi de İsrail denetiminde yapılıyor.

2007’den bu yana İsrail’le üç büyük savaşın yaşandığı Gazze’de hayat standartları da kısıtlamalar sebebiyle düşük.

Cumhuriyet