TBMM Plan ve Bütçe Kurulu Üyesi Usta, Merkez Bankası’nın Plan ve Bütçe Komitesi’nde yaptığı sunumu kıymetlendirdi.
Usta, hazinenin borçlanma stratejilerine de reaksiyon göstererek, “Altınla borçlanma benim bildiğim kadarıyla Hindistan dışında diğer bir yerde yok Türkiye bunu yaptı. Yurt içinde dövizle borçlanmayı da biz yirmi yıl geride bırakmıştık. Yani yirmi yıl evvel bıraktığımız şeylere niçin bu iktisat mecbur kalıyor? ” formunda konuştu.
Usta, özetle şunları söyledi:
EN GÜÇLÜ ARAÇ PRESTİJ: Şeffaflık konusunun değerli olduğunu Sayın Lider da söz etti. ‘Bundan sonra şeffaf olacağız’ dedi. Bu, çok kıymetli merkez bankaları açısından. Yani Merkez Bankasının elindeki en güçlü araç, prestijidir. Bu prestijde, bir kez, bağımsızlığının korunması, artı, şeffaflıktan geçiyor. Burada, şeffaflık konusunda Sayın Lider, daha fazla prestij kazanabilmeniz için geçmişte yapılan bir kısım hususların da açıklığa kavuşturulması konusunda uğraşlı olmanızın ben gerekli olduğunu düşünüyorum. Yani örneğin şu son bir, bir buçuk yıllık periyotta yaklaşık 125 milyar dolarlık bir Merkez Bankası rezervi erimesi var. Bu, gerçekten kime satıldı, hangi fiyattan satıldı ve nasıl bir prosedürle, hangi formda satıldı? Bunların piyasa tarafından bilinmesi gerekir.
SUNUMUN ÖTESİNDE BİR ŞEYLER BİLMEMİZ GEREKİR: Burada yani kapalı toplantı yapıyoruz ama piyasaya yapılan sunum, bize yapılıyor. Bu değil! Yani burası şayet Plan ve Bütçe Komisyonuysa, burası bütçeyle ilgili kararlar veren, işte kanunlar çıkartan, harcama kararları, vergi kararları veren bir yerse sahiden bizim, piyasaya yapılan sunumun biraz daha ötesinde bir şeyler bilmemiz gerekir, en azından riskler konusunda birtakım şeyler bilmemiz gerekir. Bu sunum, piyasaya yapılan olağan bir sunum.
DÜŞÜK GELİR YÜKSEK BORÇLULUK: İktisattaki gelir düştü yani ulusal gelir düşüyor aslında. Gelir düşüyor lakin borçluluk yüksek ve süratli artan bir borçluluk var her kesim için hane halkında da var, bu firmalarda da var, iktisadın genelinde de var. Bu sorun da kesinlikle yönetilmesi gereken, çözülmesi gereken bir sorun. Düşük gelir yüksek borçluluk sorunu, önümüzde önemli bir problem olarak duruyor.
ALTINLA BORÇLANMAYI HİNDİSTAN DIŞINDA, TÜRKİYE YAPTI: Hazine borçlanma stratejisinde önemli kusurlar oldu. Biliyorsunuz, 2018 Temmuzundan sonra altın ve dövize dayalı borçlanma oldu. Bizim hesaplarımıza nazaran, burada olağan TL cari faizlere nazaran 135 milyar TL üzerinde anapara ve faiz yükü olarak, daha doğrusu ‘faiz’ diyelim hepsine, anapara olarak ödenecek tahminen bir kısmı altın ve dolar artışından ötürü, bu türlü bir artış oldu.
Yani yanlıştır, altınla borçlanma benim bildiğim kadarıyla Hindistan dışında öteki bir yerde yok Türkiye bunu yaptı. Yurt içinde dövizle borçlanmayı da biz yirmi yıl geride bırakmıştık. Yani yirmi yıl evvel bıraktığımız şeylere niçin bu iktisat mecbur kalıyor?
Cumhuriyet
