Netflix’in “Haunting of the Hill House” dizisinin popülerliği ile yine gündeme gelen müellif Shirley Jackson’ın hayatından bir kesiti ele alan “Shirley” tahminen tam manasıyla biyografik bir sinema değil ancak gerçek karakterlerle kurmaca karakterleri harmanlayan ve aslen bir roman uyarlaması olan bir üretim. Josephine Decker’in (ki kendisi oyuncu olarak da hafızlarada yer eden bir isim, fakat direktörlük mesleği çok daha sağlam bana sorarsanız) direktörlüğünü üstlendiği ve Elizabeth Moss, Michael Stuhlbarg, Odessa Young, Logan Lerman’ın başrollerini üstlendiği “Shirley” şu sıralar Diğer Sinema’nın düzenlediği çevrimiçi gösterim programı kapsamında izlenebilir.
TEKİNSİZ, DÜŞSEL ATMOSFER
“Shirley” -yukarıda da bahsettiğim gibi- bir biyografik sinema argümanı taşımıyor. Susan Scarf Merrell’in tıpkı isimli romanından uyarlanan sinema iki gerçek karakteri, Shirley Jackson ve eşi Prof. Stanley Edgar Hyman’i anlatının baş ögeleri ortasına yerleştiriyor ve iki kurmaca karakter ekleyip (genç çift Rose ve Fred Nemser) tüm kıssayı bir Shirley Jackson hikayesi üzere kurguluyor. Romanı okumak nasip olmadı doğrusu lakin Josephine Decker ve imaj direktörü Sturla Bradth Grøvlen (ki kendisi 2015 tarihli “Victoria”nın da imaj direktörüydü ve o sinemadaki katkısıyla Berlin Sinema Festivali’nde bir Gümüş Ayı mükafatına layık bulunmuştu) sinemaya tekinsiz, düşsel bir atmosfer kazandırmışlar; ki bu da izlediğimiz kıssanın tıpkı hayatına daldığımız Shirley Jackson’ın elinden çıkan roman ve hikayelere yaklaşmasını sağlamış. 1948 yılında geçen sinema bir ternde seyahat yapan iki gencin imgeleriyle başlıyor ve o andan itibaren de izleyiciyi Shirley Jackson’ın dünyasına itiveriyor. İsminin Rose Nemser olduğunu öğreneceğimiz ve kocası Fred ile birlikte az sonra Shirley Jackson ile eşi Stanley Hyman’ın meskenlerine gittiğine şahit olacağımız genç bayan elindeki New Yorker’da Shirley Jakcson’ın ünlü “Piyango” (The Lottery) isimli hikayesini okumaktadır ve hikaye onu tuhaf bir biçimde tahrik etmiştir. New Yorker’ın tarihindeki en büyük okur reaksiyonunu alan hikaye olarak bilinen “Piyango” aslında son derece rahatsız edici bir şiddet alegorisidir ve buradan itibaren de Rose’un bir formda dağılıp giden hayatını, istikrarını kaybedip savrulan ruhsal sıhhatini izlemeye başlarız.
Sinemada Rose Nemser rolünü Odessa Young (sağda) canlandırıyor.
Nemser çiftinin yeni bir hayata başlayacağı (Fred o periyotta akademik mesleğinin doruğundaki Stanley’nin asistanı olarak üniversitede çalışmaya başlarken, eşi Rose da öğrenci olarak derslere girecektir) ve hiç tanımadıkları Vermont’ta kendilerine ilişkin bir yere taşınana dek kalacakları Hyman meskeninde hiç hesapta olmayacak formda Rose’un konut işlerine yardım etmesiyle başlayan süreç Rose ve Shirley ortasında tuhaf bir bağa dönüşecek (Rose’un hayranlığı süratle nefrete dönüşürken, düşmanca başlayan ilgileri yakınlık derecesi gittikçe artan hastalıklı bir romantizme evrilir), hatta iki bayan Shirley’nin yeni romanı (“Hangsaman”) için bir araştırma yürütmeye başlayacaktır. Kelam konusu roman o periyotta kaybolan Paula isimli genç bir bayanın gerçek kıssasından hareketle yazılacak ve son analizde tüm sinema aslında bu romanın yazılma öyküsü olarak şekillenecektir. Bu serüvenin bir yerinde gerçekle hayalin iç içe geçtiğini ve Paula’yı bir çok sahnede Rose’u oynayan Odessa Young’ın canlandırdığını görürüz.
Michael Stuhlbarg (solda) sinemada Shirley Jackson’ın eşi Stanley rolünde.
2020‘den kalan hoş sinemalardan biri “Shirley”. Hem başta Elizabeth Moss (bir Oscar adaylığı gelirse şaşırmam doğrusu) ve Michael Stuhlbarg olmak üzere oyuncu takımı alabildiğine sağlam bir iş çıkarıyor hem de Shirley Jackson’ın dünyasına hakim olduğu anlaşılan ve onun sayfadan taşan karanlık gücünü perdeye maharetle taşıyan Josephine Decker’in direktörlüğü sinemanın tesirinin en üst seviyeye çıkarıyor.
SİNEMANIN NOTU: 8/10
Cumhuriyet
