Covid-19 pandemisiyle birlikte toplumsal sıhhat 21. yüzyılın en kıymetli konusu haline geldi. Sıhhat denildiğinde ise akla birinci olarak, en çekinilen hastalıklar ortasında yer alan ve çağın hastalığı olarak bilinen kanser geliyor. Toplumda görülme sıklığı her geçen gün artan kanser hastalığı ile baş etmek için gerekli hayat biçimi değişikliklerine gitmek, sağlıklı beslenmeyi ve hareketli bir ömrü benimsemek en kıymetli faktörler olarak gösteriliyor.
BU KANSER TİPLERİNE DİKKAT
Tüm dünyada ve Türkiye’de göğüs ile akciğer kanseri en sık görülen cinsler olurken Türkiye’de son yıllarda kalın bağırsak kanseri de artış gösteriyor. Kalın bağırsak kanserindeki artışın en temel sebebi beslenme biçimimizin değişmesi olarak gösteriliyor. Zira bu kanser tipi tükettiğimiz besinler ve hazırlanma şartları ile yakından bağlı. Giderek artan fast food alışkanlıkları, tencere yemeklerinin daha az tüketilmesi, işlenmiş ve yağlı yiyeceklerin tercih edilmesi kalın bağırsak kanserine her yıl daha fazla sayıda insanın yakalanmasına yol açıyor.
OBEZİTE KIYMETLİ BİR FAKTÖR
Bilhassa göğüs ve kalın bağırsak kanseri olmak üzere birçok kanserde obezitenin kıymetli bir rolü olduğu biliniyor. Obezite hastalarında kanser daha fazla görülüyor. Bu şahıslarda insülin direnciyle birlikte kanserin tetiklendiği düşünülüyor. Ayrıyeten kanser hastalığını atlatan şahısların kilo alması, bilhassa göğüs kanseri olmak üzere birçok kanserin tekrarlama riskini artırıyor. Bu sebeple obezite hastaları kilo vermeye, vücut kitle indeksi olağan bireyler de ülkü kilosunu muhafazaya ihtimam göstermeli.
HER 5 BİREYDEN BİRİ KANSERE YAKALANIYOR
Geçen yılın Dünya Kanser İstatistikleri’ne nazaran; her 5 bireyden biri ömrü boyunca kansere yakalanırken, 8 erkekten ve her 11 bayandan 1’i de kanser nedeniyle hayatını kaybediyor. Dünyada ve Türkiye’de kanser görülme sıklığı süratle artarken genetik faktörlere ek olarak çevresel etkenler bu tabloda kıymetli rol oynuyor. Halbuki genel olarak yapılacak ömür biçimi değişiklikleriyle kanser hastalıklarının 3’te birinden korunmak mümkün.
KANSERDEN KORUNMAK İÇİN 14 TEKLİF
Sağlıklı ve istikrarlı beslenin, obeziteye karşı tedbir alın.
Sigara içiyorsanız kesinlikle bırakın ve pasif içici olmayın.
Alkol kullanmayın, tüketimini sonlandırın.
Gün içinde hareketli kalın ve tertipli antrenman yapın.
Birtakım kanser çeşitlerine özel aşılarınızı olun.
Kanserojen olabilecek birtakım kozmetik eserlerden uzak durun
Paklık ve şahsî bakım için doğal eserler kullanın
Fırsat buldukça pak hava alın
Elektronik cihazlarınızla ortanıza aralık koyun
Gerilim idaresine itina gösterin
Uyku kalitesine ehemmiyet verin.
Güneşten hakikat faydalanın.
Bedeninizdeki birtakım belirtileri önemseyin.
Rutin denetimlerinizi yaptırın.
SİSTEMLİ SIHHAT DENETİMLERİ NEDEN DEĞERLİ?
Kişinin şimdi hastalıklarla müsabakadan sıhhatini müdafaaya itina göstermesi gerekmektedir. Burada sistemli sıhhat denetimlerinin yaptırılması öne çıkmaktadır. Erişkinler 30-35 yaşından itibaren yılda 1 defa hekim denetimine kesinlikle gitmelidir. Bu sayede bilhassa kanserden korunmak mümkün olabilmektedir lakin öteki hastalıklar için de semptomlar gelişmeden mevcut tablonun ortaya konulması, ilerleyen süreçte tedavinin muvaffakiyet oranını da ziyadesiyle artırmaktadır. Bu sayede erken fark edilen hastalıkların önemli problemler haline gelmesine de pürüz olunabilmektedir. Herkesin aile doktoruna ya da bu bahiste uzman bir doktora görünerek makul testlerden geçmesi hayat kurtarıcı olabilmektedir.
KANSER TARAMA TESTLERİNİ İHMAL ETMEYİN
Kanserde hayat kalitesi ve sağ kalım açısından son derece kıymetli olan erken teşhis için tarama testlerinin yapılması çok kıymetlidir. Bilhassa kimi yaygın kanser cinsleri konusunda daha hassas olunmalıdır. Bilhassa bayanların 40 yaşından itibaren kesinlikle göğüs kanseri için mamografi çektirmesi ve hekim muayenelerini planlanması gerekmektedir. Jinekolojik denetimlerin de aksatılmaması önerilmektedir. Hem bayanlar hem de erkekler için kolon kanseri açısından 45- 50 yaş aralığında başlamak üzere kolonoskopi yahut öbür tetkiklerini yaptırılması gerekmektedir. Erkeklerin prostat kanserine karşı 50 yaşından itibaren üroloji uzmanına sistemli gitmesi kıymetlidir.
Akciğer kanseri açısından riskli olan hastalar bilhassa de sigara kullanımı hikayesi olan bireyler 55 yaşından itibaren düşük doz tomografi çektirmelidir. Tüm bunlara dikkat edildiği takdirde birçok kanserin erken teşhis alması ve riskin ortadan kaldırılması mümkündür. Yalnızca göğüs, akciğer, kalın bağırsak, prostat kanseri üzere cinsler için, geçen yılki datalara bakılarak bu hastalıklar erken devirde fark edildiğinde, tüm kanserin yaklaşık yarısı erken safhada yakalanıp tedavi edilmiş olacaktır.
Cumhuriyet
