Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, koronavirüs aşılarının Türkiye’de sıhhat çalışanlarından başlanarak uygulanmasını değerlendirip, tarihteki salgınların aşı sayesinde bittiğini söyledi. Ertuğrul, “Aşı, tüm tarih boyunca tahminen de insanlık tarihinin bulmuş olduğu en değerli sıhhat eseridir. Zira aşılar sayesinde bugüne kadar tahminen milyonlarca insanın, milyonlarca çocuğun hayatı kurtuldu. Hatta dünya üzerinde bir hastalığın büsbütün ortadan kalktığını aşı sayesinde söyleyebiliriz. O manada da aşılar bizim için çok kıymetli. Düşünün çocukluk çağından itibaren birçok aşıyı oluyoruz ve ömür boyunca kimilerinde bir daha o hastalıkla karşılaşmıyoruz. Bu bile bizim için aşının ne kadar değerli olduğunu gösteriyor” diye konuştu.
‘RİSK KÜMESİ VE KRİTİK İŞÇİYE UYGULANMALI’
Sıhhat çalışanlarına birinci aşının yapılmasının mantıklı olduğunu, bundan sonra ise riskli hastalar ile polis ve askere uygulanması gerektiğini söz eden Prof. Dr. Ertuğrul, “Aslında bakanlığın açıklamış olduğu sıralama çok mantıklı. Zira birinci evvel sıhhat çalışanları ile 65 yaş üzerinde olan ve hastalığı olan, yani risk kümesinde olan şahıslara vurulacak. Çabucak akabinde 65 yaş altında risk kümesinde olanlar tekrar aşı olacaklar. Onun dışında kritik işçi dediğimiz güvenlik güçleri, polisler, askerler ve tahminen onlarla kritik yerlerde çalışan çalışanlar aşı olacaklar. Daha sonra da peyderpey öbür kümelere hakikat aşı yapılması devam edecek” dedi.
‘AŞI ORANINA ULAŞIRSAK PANDEMİYİ SONLADIRABİLİRİZ’
Aşı tamamlandıktan sonra hastalığın ortadan kalkmasını beklemediğini söyleyen Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, “Ancak şunu söyleyebilirim, şayet makul bir aşı oranına ulaşabilirsek o vakit pandemiyi sonlandırabiliriz. Yani hastalığı ortadan kaldırabiliriz ve en azından bu hastalıktan hayat yitimlerini en aza indirgeyebiliriz. Lakin bu hastalık artık insanoğlunun bir hastalığı. Yeni bir hastalığımız var Covid- 19 diye. Bu hastalıktan hassas olan beşerler vakit zaman etkilenecekler. Onlar hastaneye gidecekler ya da bir doktora başvuracaklar. Biz de onları tedavi edeceğiz. Burada yalnızca aşı değil birebir vakitte beraberinde bu hastalığı tedavi edecek ilacın da bulunması çok değerli. Şu anda onunla ilgili çalışmalar devam ediyor. Olağan bir boğaz enfeksiyonu üzere, olağan bir zatürre üzere ya da rastgele bir enfeksiyon hastalığı üzere buna yönelik bir antiviral ilaç bulunması durumunda asıl biz o vakit hastalığa karşı gerçek korunmayı sağlamış olacağız” diye konuştu.
‘KISITLAMA DEVAM ETMELİ’
Prof. Dr. Bülent Ertuğrul, hadise sayılarının daha da düşmesi için sokağa çıkma kısıtlamalarının devam etmesi gerektiğini tabir ederek, “Şu anda yapmış olduğumuz kısıtlamalar nedeniyle günlük açıklanan 9 bin civarında hadise sayımız var. Günlük nereden baksanız 170 civarında ömrünü yitiren insanımız var. Bunun daha da düşmesi gerekiyor, 9 bin sayısı hala çok yüksek. Yaklaşık bir yıl evvel yani mart- nisan periyodundaki hasta sayılarımız, 4- 5 bin civarındaydı. Bu sayılara biz, ‘çok fazla hasta’ diyorduk. Ancak bugün her gün 9 bin hastamız oluyor. Buna bağlı olarak şayet şu anda kısıtlamaları ortadan kaldırırsak aniden bunun ikiye, üçe katlanması içten bile değil. O manada da aşı ile kâfi toplumsal bağışıklığı sağlayıp, muhakkak bir hasta sayısına inmediğimiz sürece kısıtlamaların mümkün olduğunca devam etmesi gerekiyor” dedi.
‘TÜRKİYE NE YAZIK Kİ BU TÜRLÜ BİR ALTYAPIYA SAHİP DEĞİL’
Türkiye’de uygulanmaya başlanan Çin aşısını da kıymetlendiren Ertuğrul, şunları söyledi: “Çin aşısı dediğimiz SinoVac firmasının üretmiş olduğu inaktive virüs aşısı. Şu anda Covid- 19’a karşı geliştirilen 3 cins aşı var. Bir tanesi bizim de olduğumuz inaktive virüs aşısı. Bir başkası mRNA aşısı. Bir de vektör aşısı var. AstraZeneca ve Oxford iş birliğiyle üretilen, bir de Rusya’da çalışmaları devam eden aşı. Biz inaktive virüs aşısını aldık. Bence ülkemiz açısından inaktive virüs aşısının alınmış olması aslında olumlu. Zira mRNA aşılarında bilhassa lojistik takviye çok değerli. Amerika’daki mRNA aşısında eksi 20 derecelere ihtiyaç var. Ve bunun ülkenin bir ucundan bir ucuna taşınabilmesi için tüm lojistik altyapının hazır olması gerekiyor. Ancak bildiğimiz kadar Türkiye ne yazık ki bu türlü bir altyapıya sahip değil. Bu nedenle aslında Almanya’da bu altyapıyı oluşturabilmek gayesiyle aşı merkezleri kuruldu. Lakin dikkat ederseniz aşılama çalışmaları o ülkelerde çok da süratli ilerleyemiyor. Bu inaktive virüs aşısının taşınabilmesi için ise yalnızca 2 ila 8 derecelik bir sıcaklığa ihtiyaç var. Biz buna soğuk zincir diyoruz aslında. Ve bizim altyapımız bu aşının ülkenin en ücra köşesine kadar ulaşmasını sağlayabilecek bir altyapıya sahip. Aile hekimliği merkezlerine, devlet hastanelerine, üniversite hastanelerine, hatta özel hastanelere kadar. Bu türlü baktığımız vakit aslında bizim açımızdan inaktive virüs aşısı çok uygun bir aşı.”
AÇIKLANAN AKTİFLİK ORANLARI BİRBİRİNDEN FARKLI
Prof. Dr. Ertuğrul, aşı ile ilgili açıklanan aktiflik oranlarının birbirlerinden fark olduğunu belirterek, “Burada da Brezilya ve Endonezya’da ve Türkiye’ye yapılan çalışmaların protokolleri birbirlerinden çok farklı. Yani bizdeki çalışma protokolünün sonuçlarına nazaran aşının aktiflik oranı yüzde 92,25 olarak açıklandı. Brezilya’daki raporun detaylarına baktığınızda hastalığa hiç yakalanmama oranı yüzde 50’nin biraz üzerinde, hastalığı hafif geçirmekte müdafaa oranı yüzde 77, hastalığı ağır geçirmede muhafaza oranı ise neredeyse yüzde 100. Bizim için kıymetli olan aslında hastalığı ağır geçiren küme. Zira bizim sıhhat sistemimize yani hastanelere yatan, ağır bakıma giren ve hayatını yitiren beşerler onlar. O vakit bizim temel ihtiyacımız bu insanların sayısını azaltabilmek ki olduğumuz inaktive virüs açısı da burada neredeyse yüzde 100 aktifliğe sahip. O nedenle hiçbir kuşkumuz yok. İnaktive virüs aşısını herkes olmalı, bilhassa risk grubundakiler kesinlikle olmalı” diye konuştu.
Cumhuriyet
