Prof. Hamuryudan: RA, vakit içinde eklemlerde yaptığı hasar sonucu hal bozuklukları oluşturarak sakatlık ve işgücü kaybına yol açabilir. Tedavi sürecinin teşhis konar konmaz gecikmeden başlatılması kıymetli.

17 ülkede yaklaşık bin 700 doktor ve 4 bin yetişkin Romatoid Artrit (RA) hastası ile yapılan “Romatoid Atrit Öyküsü” anketine nazaran, hastaların sadece yüzde 33’ü hastalıklarının denetim altında olduğunu söyledi. Hastalığın, erişkin nüfusta en sık görülen, el ve ayak parmakları, el bilekleri, dirsekler ve dizler başta gelmek üzere bedendeki bütün hareketli eklemleri tutabilen kronik seyirli ve iltihaplı bir hastalık olduğunu belirten Türkiye Romatoloji Derneği Lideri Prof. Dr. Vedat Hamuryudan, “Romatoid artrit, vakit içinde eklemlerde yaptığı hasar sonucu biçim bozuklukları oluşturarak sakatlık ve işgücü kaybına yol açabilir” dedi. RA ile yaşayan şahısları hastalıklarının idaresinde tabipleriyle yeni, daha açık bir diyalog başlatmaları için güçlendirmeyi amaçlayan “Açık Açık Romatizma” global farkındalık ve eğitim kampanyası, Türkiye’nin de ortalarında olduğu Avrupa Birliği, Asya ve Kuzey Amerika’dan çeşitli ülkelerde bu yıl başlatıldı. Kampanya kapsamında yapılan Küresel RA Hikayesi hasta anketinin sonuçları geçen günlerde açıklandı. Ankete nazaran, reçeteli RA ilacı kullanan hastaların yüzde 81’i ilaç rejimlerinden mutlu olduklarını söylerken, hastaların sadece yüzde 33’ü hastalıklarının denetim altında olduğunu belirtti. Tekrar sonuçlara nazaran, hastaların yüzde 84’ü hekimleriyle ortalarındaki bağlantısından mutlu olduklarını belirtirken; yüzde 31’i çok fazla soru sormaları halinde hekimlerinin onları huysuz bireyler olarak göreceğinden ve bakımlarının kalitesini etkileyeceğinden telaş duyduğunu söz etti.

TÜRKİYE SONUÇLARI

Datalar, Türkiye’de hasta ile tabip ortasındaki irtibat kopukluğunun bir nedeninin, hastaların tabibin tedavi muvaffakiyetini farklı tanımlamaları ve hastalık idaresinin farklı istikametlerine odaklanmaları olduğuna işaret etti. Doktorların yüzde 80’i, hastaların da yüzde 67’sinin ağrıyı geçirmeye odaklandığı görüldü. Türkiye’deki birçok hasta ve doktor RA tedavileri hakkındaki irtibatlarından şad olduklarını belirtti. Prof. Dr. Hamuryudan, romatoid artrit hastalarının tutulan eklemlerde ağrı ve şişlikten yakındıklarına dikkat çekerek “Sabahları bu eklemlerdeki ağrının daha fazla olması ve birkaç saati bulan bir müddet hareket zahmeti sık görülen özelliktir. Bedende yaptığı iltihap nedeniyle halsizlik, yorgunluk, hafif ateş, iştahsızlık ve kilo kaybı da yapar” değerlendirmesini yaptı.

‘TEDAVİYİ AKSATMAYIN’

“RA’nın tuttuğu eklemler erken periyotta şiş ve ağrılıdırlar” diyen Hamuryudan, şöyle devam etti: “Bugün için RA’da tam şifa sağlayan bir tedavi şimdi bulunmasa da yeni ve çok tesirli ilaçların kullanıma girmesiyle bu hastalığın tüm belirti ve bulgularının baskılandığı durum olan remisyon sağlanması (hastalık belirtilerinin sönmesi) ve bu sayede sakatlık gelişmesinin önlenmesi mümkün olmaktadır. Bu durumu sağlamak için tedavi sürecinin teşhis konar konmaz gecikmeden başlatılması, hastaların sık aralıklarla denetime çağırılarak remisyon sağlanana kadar tedavilerinin ayarlanması gereklidir. Romatizmal hastalıkların tedavisinde yüklü olarak bağışıklık baskılayıcı ilaçlar kullanılması hastalarda pandemi devrinin bilhassa başlarında tedirginlik yaratabiliyor ve hatta birtakım hastalar kendi başlarına tedavilerini kesiyor. Bu durum maalesef birçok hastada hastalığın alevlenmesine yol açmıştır. Hastalarımızın, bir tereddüt durumunda tedavilerini yapan tabiple bağlantıya geçmeleri uygun olacaktır.”

‘HASTALIĞI TANIYIN VE KORKMAYIN’

9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Romatoloji Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatoş Önen ise şunları söyledi: “Hastalara birinci teklifim; romatoid artriti tanımaları ve günümüzde çok sayıda tedavi seçeneği olan bu hastalıktan korkmamalarıdır. Hastalar kesinlikle bir romatoloji tabibi tarafından izlenmeli, denetimlerine doktorlarının önerdiği sıklıkta, sistemli olarak gitmeli ve tedavilerini söylendiği biçimde uygulamalıdırlar. Erken devirde başlanan uygun ve sistemli tedavi, gerektiğinde yapılan ilaç değişiklikleri ile RA denetim altında tutulur, ilerlemesi ve işlev kayıplarının ortaya çıkışı engellenir. Düzgün bir hayat üslubu, sağlıklı beslenme, uygun antrenmanlar hastalık denetimi için vazgeçilemeyecek ögelerdir. RA’nın gelişiminde ve önemli seyretmesinde değerli bir risk faktörü olan sigaradan uzak durulmalıdır. “

AKILLI RADYOTERAPİ TEDAVİDE UMUTLARI ARTIRIYOR

Dünyada her yıl 450 bin kişi pankreas kanseri tanısı alıyor. Belirti vermeden ilerlese de erken periyotta tanısı tesadüfen konsa da tıptaki teknolojik gelişmeler sayesinde pankreas kanserinin tedavisinde de kıymetli adımlar atılıyor. Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Prof. Dr. Enis Özyar, radyoterapideki gelişmelerin hastalara sağladığı yararları şöyle özetledi:

– Lenf bezine sıçrayan ya da cerrahi olarak sonda bulunan pankreas kanserlerinde, ameliyat sonrasında kemoterapi ile birlikte yeni teknolojilerle radyoterapi uygulandığında tümörün denetim oranları artabiliyor. 

– Cerrahi açıdan sonda olan hastalarda cerrahi öncesi uygulanacak kemoterapi ve radyoterapinin yanı sıra SBRT (noktasal ışınlama) uygulanması, hastaların ameliyatlarının daha başarılı olmasını sağlayabilir. 

– Ameliyat yapılamayan fakat uzak organlara metastazı da olmayan hastalarda ise kemoterapi sonrası uygulanan SBRT bilhassa akıllı radyoterapi metodu ile uygulandığında tümörün lokal olarak denetim edilebilmesinde yüksek muvaffakiyet sağlar. 

– Ameliyat sonrası tekrarlayan fakat uzak organlara metastazı olmayan hastalarda uygulanacak kemoterapi ile eşzamanlı akıllı radyoterapi tabanlı ablatif yüksek dozlu tedaviler değerli hale geliyor. 

– Metastatik hastalarda pankreastaki lokal hastalığın neden olduğu şiddetli ağrıları azaltmak ya da durdurmak için akıllı radyoterapi ile uygulanacak SBRT değerli bir tedavi seçeneğidir.

‘GEMİ BATARSA HEPİMİZ BATACAĞIZ’

Tüm Radyoloji Teknisyenleri ve Teknikerleri Derneği (TÜMRAD-DER) Lideri Heybet Aslanoğlu, tüm dünyayı tesiri altına alan Covid-19 pandemisi nedeniyle 120 civarında meslektaşlarının hayatını yitirdiğini anımsatarak “Sağlık Bakanımız bundan bir hafta evvel 5 gün boyunca İstanbul’daki programlarında Covid-19 ile çaba için sıhhat çalışanları haricinde herkesle ve her kesitle görüştü. Bizi duymamaya, görmemeye yemin etmişlercesine sıhhat çalışanlarının sıkıntılarına karşı sessizler. Gemi batarsa hepimiz batarız” dedi. Aslanoğlu, 8 Kasım Dünya Radyoloji Günü’nü bu yıl koronavirüs pandemisi altında buruk geçirdiklerini belirterek “Pandemi çabasının ön saflarında yer alan sıhhat meslektaşlarımızdan 40 bin civarında kişinin hastalanmasına, 120 civarında meslektaşımızın, sıhhat işçisinin vefatına neden oldu” dedi.

İNANÇLI ÇALIŞMA ORTAMI

Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın geçen hafta İstanbul’daki programda sıhhat çalışanları hariç her kısımla görüştüğünü anımsatarak, bakana reaksiyon gösteren Aslanoğlu, özetle şunları söyledi: “Radyoloji teknisyenleri ve teknikerleri olarakta bizlerin de biz çok sorunu var. Her şeyden evvel Sıhhat Bakanlığı’ndan sağlıklı ve inançlı çalışma ortamının sağlanması talebimiz var. Bunların yanında özlük ve ekonomik haklarımızın her gecen gün daha da kısıtlandığı, daraltıldığı bir süreçten geçiyoruz. Sıhhat Bakanımız bundan bir hafta evvel, 5 gün boyunca İstanbul’daki programlarında Covid-19 ile uğraş için sıhhat çalışanları haricinde herkesle ve her kısımla görüştü. Ben tekraren davette bulundum ‘Bu savaşı cephedeki askerlerle yani sıhhat çalışanları ile kazanabilirsiniz. Sıhhat çalışanlarına kulak verin’ dedik. Bizi duymamaya, görmemeye yemin etmişlercesine sıhhat çalışanlarının problemlerine karşı sessizler. Biz birimize sırtımızı dönerek hiçbir problemimizi çözemeyiz. Hepimiz kaybederiz.”

Cumhuriyet