“Hanım”, “Beyaz Melek”, “Kızım Ayşe” ve “Pembe Kadın”ın da ortalarında olduğu çok sayıda sinema ve “Ben Anadolu”, “Anna Karaninna”, “Gece Mevsimi” isimli yapıtlarla yüzden fazla tiyatro oyununda rol alan Yıldız Kenter’in vefatının üstünden bir yıl geçti.
Asıl ismi Ayşe Yıldız olan sanatçı, İngiliz kökenli Olga Cynthia (Nadide) ile Ahmet Naci Bey’in çocuğu olarak 1928’de İstanbul’da dünyaya geldi.
Ablası Güner, ağabeyleri Nedim ve Mahmut ile küçük kardeşi Müşfik’ten oluşan 7 kişilik bir ailede büyüyen Kenter, Ankara Devlet Konservatuvarını bitirdi.
Yıldız Kenter, verdiği bir röportajda, konservatuvara babasının dayanağıyla girdiğini söyleyerek, şu bilgileri vermişti:
“Annem sayesinde birçok şeyi yapabilme fırsatı bulabildik, çok iyi bir bayandı. Babam da öyleydi, çok şeyi teşvik etti. Hatta babam beni gizlice konservatuara götürüp kaydımı yaptırdı. Zira ailemde, o yaşlarda tutucu görünen bir abim vardı. Sevgili abim, ‘Gitmeyeceksin oraya.’ diye tutturdu. Sonra alışılmış çok takviye verdi, yardımcı oldu, yolumu açtı. Hayatımın en keyifli günleri o konservatuarda geçti. Dünyanın en rafine hocaları ile çalışma fırsatı buldum orada.”
“TİYATRO ÇOK SIKINTI VE BUNUN İÇİN TİYATROYU ÇOK SEVİYORUM”
Usta sanatçı, eğitiminin akabinde Ankara Devlet Tiyatrosuna girerek, 1956-1959 ortasında vazife yaptı.
ABD ve İngiltere’de oyunculuk öğretiminde yeni teknikler üzerine çalışmalar yapan sanatçı, Devlet Tiyatrosundan ayrıldıktan sonra bir yıl Muhsin Ertuğrul ile çalıştı.
Yıldız Kenter, 1959’da, kardeşi Müşfik Kenter ve eşi Şükran Güngör ile Kent Oyuncuları Topluluğunu kurdu. Kent Oyuncuları, 2014’e kadar birçok oyunu sanatseverlerle buluşturdu.Tiyatroya olan sevgisi hiç bitmeyen sanatçı, yaptığı bir açıklamada şunları aktarmıştı:
“Tiyatro yazmak, hikaye yazmaya, roman yazmaya benzemiyor; güç bir meslek, ekonomik bir meslek. Yalnızca konuşarak her şeyi veriyorsunuz, bir de müzik ekliyorsunuz. Tiyatro çok sıkıntı ve bunun için tiyatroyu çok seviyorum.”
Ankara Devlet Konservatuvarı, İstanbul Belediye Konservatuvarı ve İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Kısmında kısım başkanlığı da yapan sanatçı, üç defa Altın Portakal ödülünün sahibi oldu.
TÜRKÇE’NİN YANI SIRA İNGİLİZCE OYUNLAR OYNADI
Ankara Tek Kişilik Oyunlar Şenliği’nde, 2 Nisan 2005
Sanatçı ayrıyeten, Sovyetler Birliği, ABD, İngiltere, Almanya, Hollanda, Danimarka, Kanada, Yugoslavya ve Kıbrıs’ta İngilizce ve Türkçe oyunlar sergiledi.
Shakespeare, Çehov, Brecht, Inoesco, Pinter, Albee, Tenessee Williams, Alan Ayckbourn, Arthur Miller, Brian Freil, Neil Simon, Athol Fugard, Sergey Kokovkin üzere memleketler arası müelliflerin yanı sıra Melih Cevdet Anday, Necati Cumalı, Güner Sümer, Adalet Ağaoğlu, Zeki Özturanlı, Güngör Dilmen, Muzaffer İzgü’nün oyunlarını da sahneye koyan Kenter, 1981’de “Devlet Sanatçısı” unvanı aldı.
Yıldız Kenter, mesleği boyunca ulusal ve milletlerarası birçok şenlikte “En Uygun Bayan Oyuncu” mükafatını kazandı. 1995’te Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından tiyatro sanatına katkılarından dolayı Onur Ödülü’ne kıymet görüldü. Sanatçı ayrıyeten, 1998’de Cumhurbaşkanlığı Büyük Kültür ve Sanat Mükafatı, 1999 ve 2000’de Afife En Güzel Bayan Oyuncu Ödülü’nü aldı.
Mesleği boyunca 100’den fazla tiyatro oyunu, sinema ve dizide rol alan usta sanatçı, hayatı boyunca sahnelediği roller ve sahneye koyduğu yapıtlardaki başarısıyla dikkati çekti.
Ardında yüzlerce öğrenci ve unutulmaz oyunculuk sergilediği eserler bırakan sanatçı, 17 Kasım 2019’da 91 yaşında hayata veda etti. Yıldız Kenter, Levent Afet Yolal Mescidi’nde kılınan cenaze namazının akabinde Aşiyan Kabristanı’nda toprağa verildi.
OYNADIĞI YAPITLARDAN KİMİLERİ
Tiyatro oyunları: “Salıncakta iki kişi”, “Ben Anadolu”, “Anna Karenina”, “Gece Mevsimi”, “Oscar ve Pembeli Meleği”, “Sırça Kümes”, “Hep Aşk Vardı”, “Nükte”, “Martı”, “Harold ve Maude”, “Hamlet”, “Öfke”, “Ümitsiz Saatler”, “Çöl Faresi”, “Yağmurcu”, “Misafir”, “Finten”, “Tanrılar ve İnsanlar”, “Maria Stuart”, “Şatoya Davet”, “Onikinci Gece”, “Lady Frederick”, “Gelin”, “Yanlış Yanlış Üstüne”, “Sahne Dışındaki Oyun”, “Ölü Kraliçe”, “Fatih”, “Ramak Kaldı”, “Gölgeler”, “Elektra”, “Öteye Doğru”, “Miras”, “Hile ve Sevgi”, “Yalancı”, “Kıskançlar”, “Peer Gynt”, “Scapin’in Dolaplar”, “Antigone.
Sinema: “Vatan İçin” (1951), “Ağaçlar Ayakta Ölür” (1964), “İsyancılar” (1965), “Pembe Kadın” (1966), “Yaşlı Gözler” (1967), “Anneler ve Kızları” (1971), “Elmacı Bayan Fatma” (1971), “Fatma Bacı” (1972), “Ablam” (1973), “Kartal Yuvası” (1974), “Kızım Ayşe” (1974), “Bir Ana Bir Kız” (1974), “Zulüm” (1983), “Hanım” (1988), “Güle Güle” (1999), “Büyük Adam Küçük Aşk” (2001), “Sen Ne Dilersen” (2005), “Beyaz Melek” (2007), “Mevlana Aşkı Dansı” (2008)
Cumhuriyet
