Son periyotta endokrin hormonal sistemi etkileyen çeşitli kimyasal hususların türemeye başladığını kaydeden Çamlıca Medipol Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Mahmut Muzaffer İlhan, bilhassa teflon tavalarda bulunan PTFE (Politetrafloroetilen Polimer) unsurunun besin ve teneffüs yolu ile bedene girerek tiroid kanserine neden olduğunu belirtti. Doç. Dr. İlhan, ayrıyeten yapılan çalışmalarda bu unsurların hayvanlarda tiroid nodülleri oluşumunu arttırdığının gösterildiğini de açıkladı. Yalnızca teflon tavalar değil mutfaktaki araç-gereçlerden mobilyaya kadar kullanılan birçok eşyada kimyasal hususlar bulunduğunun altını çizen Doç. Dr. İlhan, bu eserlerin kullanımı konusunda şuurlu olunması gerektiğini vurguladı.
TENEFFÜS VE BESİN YOLU İLE BEDENE GİRİYOR
Bedendeki birçok dokuda biriken ziyanlı hususların olumsuz tesirlerini anlatan Doç. Dr. İlhan, “Hormonlar aslında vücudumuzca bildirici moleküller. İki hücre ortasındaki bağlantısı sağlıyor. Yani bir hücreden öbür hücreye ileti mahiyetinde bölünmesi, çoğalması, metabolizmasını etkileyen sinyaller diyebiliriz. Bunun için çeşitli özelleşmiş dokular mevcut. Hipofiz bezi, tiroid bezleri, pankreas bezi ve üreme organlarımız bunların içinde sayılabilir. Alışılmış bir de son devirde, artık endüstrileşen toplumla birlikte, endokrin hormonal sistemi etkileyen çeşitli kimyasal unsurlar türemeye başladı. Biz bunlara genel olarak endokrin engelleyiciler diyoruz ve her an her yerde, sanayi eserlerinde karşımıza çıkabiliyor. Mutfaktaki pişirme kaplarından tutun teflon tavalara, mobilyalardan halılara ve boyalara kadar her yerde bu unsurlar, temas yoluyla, teneffüs yoluyla, besin yoluyla bedenimize giriş yapabiliyor. Bunlar da çeşitli dokularda birikim gösterebiliyor. Biriken bu dokuların başında ise endokrin ve üreme sistemi geliyor” dedi.
TEFLON TAVALARA DİKKAT
Endokrin engelleyicileri belirli başlı sınıflarda sıralamanın mümkün olduğunu söyleyen Doç. Dr. İlhan, “Mesela plastiklerde çokça kullanılan BPA dediğimiz bisfenol unsuru ya da ftalatlar, perflora karbonlar, tarım ilaçları dediğimiz pestisitler en başta sayılabilecek kümeler. Bunların içerisinde de bilhassa teflon tavalarda kullanılan ve PTFE (Politetrafloroetilen Polimer) ve PFOA (Perflorooktanoik Asit) denen perflora karbonlar kümesi mevcut. Bunun teflon tavalarda bilhassa tercih edilmesinin sebebi, hem ısıya karşı bir direnç sağlıyor hem de lekelenmeye karşı bir kolaylık sağlıyor. Ama bu unsurlar kullanılırken bedene besin yolu başta olmak üzere çeşitli yollarla alınarak dokularda birikiyor” diye konuştu.
Doç. Dr. Mahmut Muzaffer İlhan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“PTFE denilen unsur yalnızca teflonda değil, halılardan tutun leke tutmayan kumaşlara kadar, mutfaktaki saklama kaplarından tutun tıbbi aletlere kadar birçok eşyada bulunuyor. Orada bile kullanılıyor bu hususlar.”
BİLHASSA TİROİT BEZLERİNDE BİRİKİYOR
Kimyasal unsurların en çok biriktiği dokuların başında tiroid bezlerinin geldiğinin altını çizen Doç. Dr. İlhan, “Yapılan çalışmalarda, bu unsurların tabiatta geri dönüşümüyle, çok büyük ölçüde oluştuğu ve besin kaynaklarında da, sularda da birikim yapabildiği ve tekrar tekrar besin zinciriyle insan bedenine alınabildiği gösterilmiş. Öncelikle karaciğerde, böbrekte ve bilhassa de tiroid bezlerinde birikim gösterebiliyor. Son yıllarda tiroid hakikaten, PTFE dediğimiz ve PFOA dediğimiz hususların birikimi ile en çok incelenen organlardan bir tanesi. Alışılmış hayvanlardaki çalışmalar bu bahiste çok daha fazla. Hayvanlarda, bu unsurların dokularda birikmesiyle tiroid nodüllerinde artış saptanmış durumda. Beşerler özelinde baktığımızda da tiroid kanseri ve nodülleriyle ilgili daha çok çalışmaya muhtaçlık olduğu söylenebilir. Bilhassa tiroid ve hormon durumu incelendiğinde birçok çalışma, tiroid hormonlarında bir azalma ve tiroid tembelliğine yol açabileceğini gösteriyor. Bayanlarda ve erkeklerde (çocuklarda) bu durumun daha da bariz olduğu görülmüş durumda” dedi.
TEDAVİDEN FAZLA KORUNMA YOLLARINI DÜŞÜNMEK LAZIM
Ziyanlı, kimyasal endüstriyel unsurları sigaraya benzeten Doç. Dr. İlhan, “Endokrin engelleyici bu hususlar, bedende yavaş yavaş birikim gösteriyor. Hasebiyle olumsuz tesirleri de yıllar içerisinde ortaya çıkıyor. Bir devir sigara bile zararsız bir unsur olarak kabul ediliyordu. Kanserojen tesiri ise yıllar sonra ortaya çıktı. PTFE ve PFOA da biraz buna benzetilebilir. Şu an tedaviden çok korunma yollarını düşünmek lazım. Toplum olarak, bu eserlere karşı bir bilinçlenme çok çok değerli. Teflon kullanımına çok dikkat edilmeli. Bilhassa uzun müddetli kullanım sonucu çizilen teflonlar kullanılmamalı. Bununla birlikte hükümetlerin de bu hususları içeren eserlerin kullanılması, sanayide alternatif eserlerin bulunması da çok değerli diye düşünüyorum” diyerek kelamlarını sonlandırdı.
Cumhuriyet
