İTO Lideri Avdagiç, yaptığı açıklamada, hem yemek çeki şirketlerinin hem online yemek sipariş sitelerinin, restoranlar başta olmak üzere üye işletmelerden talep ettikleri komite oranlarının işletmelerin ve çalışanlarının dayanma hudutlarını hayli aştığı değerlendirmesinde bulundu.
Online yemek sitelerinden verilen siparişlerin ödemesi de yemek kartıyla yapılması durumunda, yemeğin bedelinin yüzde 18’lik kısmını adeta yemek kartı ve online sipariş sisteminin yediğine dikkati çeken Avdagiç, “Hatta kendi servisi olmayan bir lokanta, bir yemek kartı sahibine online siparişle yemek götürecekse, ödenecek toplam kurul yüzde 38’i buluyor. Burada temel mağdur olanlar çalışanlar. Zira yemek kartını onlar kullanıyor. Böylelikle çalışanlar yemeklerini neredeyse yarı oranda daha değerliye yiyor.” diye konuştu.
Avdagiç, öğlen yemeği için çalışanlara verilmiş hak olan yemek kartı ya da öbür ismiyle yemek çekleri için restoranların ödedikleri komite oranının 2018’de çıkarılan yönetmelik uyarınca yüzde 6 ile sonlandırıldığını hatırlatarak, buna karşın, kart firmalarının “erken ödeme komisyonu” ismi altında bu kurulu yüzde 8’e kadar çıkardıklarına dair bildirimler aldıklarını aktardı.
Avdagiç, “Yüzde 8 kurul bir yana, hala yemek kartı firmalarının aldıkları yüzde 6 kurul oranı da makul bir oran değil. Bu komite, fiyatları artırmakta ve işletmeleri ziyan ettirmektedir. Yemek kartı kullananların talebi, bu oranın en fazla yüzde 3 olarak uygulanması istikametindedir. Yönetmelikteki kurallara tüm yemek kartı firmalarının uymaları sağlanmalı. Kesim mensuplarının bu istikamette haklı taleplerine kulak verileceğine inanıyoruz.” dedi.
“YEMEK FİYATLARININ BANKA KARTINA YATIRILMASI İSTENİYOR”
Şekib Avdagiç, yemek kartı firmalarının talep eden her markete POS aygıtı vermedikleri istikametinde şikayetler aldıklarını belirterek, “Kart firmaları POS aygıtı verme seçimlerini, kendi önceliklerine nazaran mi yapıyorlar diye düşünmeden edemiyoruz. Öte yandan kimi yemek kartı firmalarının makul müşterilerine iskonto uyguladıklarını duyuyoruz. Bu da doğruysa yönetmeliğin ihlali manasına gelir.” açıklamasında bulundu.
Öte yandan, yemek kartı firmalarının erken ödeme iskontosu kestikleri halde, perakende işletmelere yapmaları gereken ödemeleri yapmadıklarına yönelik de şikayetler aldıklarını tabir eden Avdagiç, şunları kaydetti:
“Yemek kartı uygulaması geçmişte kayıt işini özendirmek için bir araç olsa da günümüzde çalışanların maaşlarını banka kartları vasıtasıyla aldıkları düşünülürse, yemek bedelinin de kartla ödenmesi mümkün görünüyor. Çalışanların istekleri bu tarafta. Patronların çalışanının yemek fiyatlarını, devletin belirlediği ölçüler çerçevesinde banka kartına yatırmasını istiyorlar. Böylelikle kuruldan ötürü çalışanların yiyeceği üzerine yüklenen fiyat artışının önüne geçilmiş olacaktır.”
Pandemi sebebiyle online ticaretin arttığını, bunun kıymetli bir gelişme olduğunu kaydeden Avdagiç, “Bununla birlikte online yemek siparişlerine yönelik şikayetler de arttı. Devlet denetim varlığını online süreçlerde de göstererek, bu çeşit tek taraflı ve keyfi uygulamaların önüne geçmeli.” değerlendirmesinde bulundu.
“ONLİNE SİPARİŞTE DE KURULA STANDART GETİRİLMELİ”
İTO Lideri Avdagiç, yemek kartı firmalarının yanı sıra online yemek sipariş sitelerinin ve motor kurye ile süratli sipariş alan firmaların talep ettikleri kurulların da denetimsiz yükseldiğini tabir etti.
Avdagiç, “Online yemek siparişinde aylık 200 lirayı bulan listeleme bedeli, ödemelerin 30 gün bloke edilmesi, tek fiyat siyaseti üzere bahisler rahatsızlık oluştururken, iş 25 kuruş bedelle müşteriye ulaştırılan poşetten bile komite almaya kadar vardı. Online sipariş firmaları, elbette müşterinin işletmelere ulaşmasında değerli bir rol oynuyorlar. Ancak birçok meselede riski taşıyan işletmeler olurken, üstüne bir de yüksek komite oranları ile sürdürülemez bir hal almıştır.” diye konuştu.
Online yemek siparişi firmalarının üye restoranların siparişi üzerinden yüzde 12’ye varan çok yüksek kurullar aldığını hatırlatan Avdagiç, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Online yemek siparişi sitelerinin aldığı kurul oranlarına, yemek kartlarına uygulandığı üzere bir standart getirilmeli. Bu komite en fazla yüzde 3-4 civarında olacak biçimde belirlenmelidir. Ayrıyeten motor kurye ile süratli sipariş alan firmaların da mazot bedeli, işçi masrafı üzere kalemler nedeniyle siparişler üzerinden aldıkları kurul oranları yüzde 30’a ulaştı. Bu kurulların sürdürülebilir olduğunu düşünmüyoruz.”
Cumhuriyet
